Kwatermistrzowskie zabezpieczenie oraz materiałowo-techniczne zaopatrzenie oddziałów polskich na Syberii (1918–1920)

Abstract

Latem 1918 r. w czasie walk toczonych na Powołżu i Syberii przez oddziały Korpusu Czechosłowackiego i „białych” Rosjan z bolszewikami zostały tam utworzone polskie formacje zbrojne. W październiku 1918 r. miejscem stałej dyslokacji wojsk polskich stał się Nowonikołajewsk nad rzeką Ob. Na przełomie 1918 i 1919 r. zdołano sformować oddział w sile dywizji. Pod koniec 1918 r. w początkowym okresie formowania oddziałów wojska polskiego, zaopatrzenie w prowiant, furaż i umundurowanie zgodnie z zawartym porozumieniem z Filią Czesko-Słowackiej Rady Narodowej (FCz-SRN) odbywało się za pośrednictwem komórki kwatermistrzowskiej Korpusu Czechosłowackiego. W celu usprawnienia rozdziału przekazywanych dla wojsk polskich materiałów zaopatrzeniowych zorganizowano przy Dowództwie Wojsk Polskich we wschodniej Rosji polską służbę kwatermistrzowską. Założono składy żywności i materiałowe, warsztaty krawieckie, szewskie, wydzierżawiono też piekarnię parową. Odrębnym problemem było stworzenie od podstaw służby zdrowia.W czerwcu 1919 r. polskie oddziały wzięły udział w walkach w obronie magistrali transsyberyjskiej. Wobec stale pogarszającej się sytuacji wojska sprzymierzonych rozpoczęły ewakuację na wschód, 5 Dywizja Strzelców Polskich (DSP) otrzymała rolę straży tylnej. Największą bitwę z regularnymi bolszewickimi oddziałami dywizja ta stoczyła 23 grudnia 1919 r. o węzłową stację Tajga. 10 stycznia 1920 r. dowództwo polskie wbrew opinii części oficerów zdecydowało o kapitulacji oddziałów polskich.Część oficerów i żołnierzy, która nie pogodziła się z kapitulacją, przebiła się do Harbinu. Z ocalałych żołnierzy sformowano tu batalion. Dzięki staraniom Polskiej Wojskowej Misji z gen. Antonim Baranowskim na czele, która w lutym 1920 r. przybyła z Polski na Daleki Wschód, zorganizowano powrót batalionu do kraju na statku „Yaroslavl”.