Kur’ân’ın “Rükû Edenlerle Birlikte Rükû Edin” Hitabı Bağlamında Yahudilerin İbadetinde Rükû

Abstract

Çalışma, Kur’ân’ın Ehlikitabın inanç ve uygulamalarına yönelik tashih edici rolünü, özellikle namazda rükû örneği üzerinden ortaya koymayı hedeflemiştir. Çalışma betimsel, tarihsel ve karşılaştırmalı yöntemleri kullanmaktadır. Çalışmanın temel kaynakları İslam ve Yahudiliğin kutsal kitapları etrafında şekillenmiş tefsir ve tarih yazınıdır. Günümüzde Karaî ve Sâmirî gruplar dışında Yahudilerin çoğunu oluşturan Rabbâni Yahudiler ibadetlerinde rükȗ ve secde etmemektedirler. Kur’ân vahiy geleneklerindeki ibadet rükünlerine atıfta bulunmaktadır. Çalışmada Yahudilerin erken tarihî süreçlerine ait ayakta, eğilerek, yere kapanarak ve diz üstü çökerek yapılan bedenli dua formları Tanah’ın incelenmesiyle ortaya koyulmaktadır. Ayrıca Rabbânî Yahudiliğin ikinci temel kaynağı Talmud’da günlük ibadette rükû formu tespit edilmektedir. Tefsirlere göre Kur’ân’ın “rükû edenlerle birlikte rükû edin.” hitabı dönemin Yahudilerine yöneliktir. Kur’ân aynı ilahi hitabın Hz. Meryem’e yapıldığını da bildirir. Bu hitaplarla Yahudilerin ibadetleri arasındaki ilişkinin ortaya konulabilmesi için ayetlerin arka planı ve nüzul sebepleri tarih ve tefsir rivayetleri ile tespit edilmektedir.