Kryteria estetyczne narzucane przez sieci handlowe a potencjalne utracone korzyści w produkcji podstawowej marchwi. Studium przypadku

Abstract

Celem niniejszego opracowania jest wskazanie wysokości potencjalnych, utraconych przychodów dla badanych producentów marchwi wynikających ze strat w produkcji podstawowej. Nadmierne straty spowodowane są koniecznością stosowania kryteriów estetycznych narzuconych przez sieci handlowe. Materiałem źródłowym była literatura przedmiotu, dokumentacja księgowa za lata 2019-2022 oraz informacje pozyskane podczas wywiadów eksperckich z producentami marchwi, które zostały przeprowadzone w styczniu 2023 roku. Badaniem objęto dobranych celowo 7 producentów, których zagregowana wielkość zbiorów marchwi stanowiła w 2021 roku około 15% wielkości zbiorów w województwie kujawsko-pomorskim i około 2,8% w kraju. Rozmiary strat przedstawiono na podstawie wskaźnika bilansu mas. Stwierdzono, że tylko 43,86% zebranego surowca jest sprzedawana jako pełnowartościowy produkt (zaakceptowany przez sieci handlowe). Pozostała część jest dostarczana jako pokarm dla zwierząt, surowiec do przetwórstwa bądź paliwo do biogazowni. Wartość potencjalnych, utraconych korzyści oszacowano na podstawie różnicy uzyskanego przychodu ze sprzedaży produktów odrzuconych, a wartością potencjalnego przychodu uzyskanego przy założeniu, że producenci mogliby sprzedać 50% masy odrzuconej marchwi po średniej cenie rynkowej produktu spełniającego „normy” z upustem cenowym w wysokości 30%, 50% lub 70%. Z przeprowadzonej analizy wynika, że średnie przychody producenta (przy uwzględnieniu przyjętych założeń) mogłyby być wyższe od 30% do 173%, co dałoby wyższy przychód od 0,34 mln zł do 1,92 mln zł rocznie.