Kırmızı Pancarın (Beta vulgaris var. Cruenta Alef.) Bazı Gıda Kaynaklı Patojenler Üzerindeki Antimikrobiyal Etkisi

Abstract

Kırmızı pancar (Beta vulgaris var. Cruenta Alef.) Amaranthaceae familyasına ait çiçekli bir bitki olup Avrupa‘nın batısından tüm Akdeniz kıyılarına kadar uzanan bölgelerde tarımı yapılmaktadır. Türkiye‘de ise; özellikle Ege ve Marmara bölgelerinde üretilmektedir. Dünyada süt ve süt ürünlerinin, meyve sularının, sos, çorba, şekerleme, jöle, salça, kahvaltılık ürünlerin, sucuk, sosis gibi ürünlerin üretimlerinde kullanım alanına sahiptir. Türkiye‘de ise bunlara ek olarak şalgam suyu ve turşu üretiminde de yaygın olarak kullanılmaktadır. Kırmızı pancar özellikle, sodyum, potasyum, magnezyum, kalsiyum ve fosfor gibi mineraller açısından zengin olup ayrıca demir ve selenyumda içermektedir. Ayrıca; antioksidan etki gösteren fenolik maddelerden, betalain ve flavonoid açısından da son derece zengindir. Bu çalışmada; kırmızı pancarın dış kabuğundan ve etli iç kısmından farklı çözücüler (etanol, metanol ve distile su) kullanılarak elde edilen ekstraktların bazı gıda patojenleri üzerindeki antibakteriyel etkisi disk difüzyon metodu ile belirlenmiştir. Araştırma sonucunda; en fazla antimikrobiyal etki 17 mm dilüsyon çapı ile Listeria monocytogenes‘a karşı kırmızı pancarın kabuk kısmından elde edilen su ekstratında gözlemlenmiştir. Bu değeri, 16 mm dilüsyon çapı ile Pseudomonas aeroginosa‘a karşı yine kırmızı pancarın iç kısmından elde edilen metanol ekstraktı izlemektedir. En düşük MIC ve MBC değerleri sırasıyla 23,44 ve 31,25 μg / mL değerleriyle pancar kabuğu metanol ekstraktı Enterobacter aerogenes üzerinde olmuştur. Elde edilen tüm sonuçlar, Eucast (The European Committee on Antimicrobial Susceptibility Testing) ve CLSI (Clinical and Laboratory Standards Institute) laboratuvarlarının referans değerleri ile test edilen patojen mikroorganizmaların ekstraktlara karşı dirençlilik ve duyarlılık dereceleri belirlenmiştir.