Korelati socijalnog ponašanja deteta u školskoj sredini

Abstract

Prema Rohnerovom modelu porodičnih odnosa kao i prema modelu vršnjačkih odnosa Parkera i Ašera, detetovo ponašanje je u velikoj meri refleksija upravo ovih tipova socijalnih odnosa. Cilj ovog rada je da se ispita kakva je povezanost kvaliteta porodičnih i vršnjačkih odnosa sa specifičnim formama socijalnog ponašanja deteta u školskoj sredini. Ispitivane su sledeće forme socijalnog ponašanja deteta u školskoj sredini: agresivno, prosocijalno, usamljeno, stidljivo, percepcija socijalne podrške i zadovoljstvo deteta školom. Uzorak je sačinjen od 109 učenika 7. razreda osnovne škole. Za obradu podataka upotrebljen je statisticki postupak-linearna regresiona analiza. Rezultati pokazuju da se usamljenost predviđa sledećim varijablama: neemocionalnosti majke, kontrole od strane majke i neprihvatanja od strane oca. Iz dimenzije vršnjačkih odnosa izdvojila se samo jedna varijabla kao prediktor usmjlenosti: nezadovoljstvo prijateljstvom sa najboljim prijateljem. Porodična interakcija u obliku uzajamnog razumevanja i podrške, kao i kvalitetan odnos sa drugovima predviđa niži nivo agresivnog ponašanja deteta. Varijable koje predviđaju prosocijalno ponašanje su: prihvatanje od strane oca i od majke kao i zadovoljavajući odnos s najboljim drugom. Interesantan podatak je to što se zadovoljstvo školom predviđa više s aspekta porodičnih varijabli, nego s vršnjačkim (multipla korelacija porodičnih varijabli je značajna, dok nije značajna vršnjačka), a reč je o: kvalitetu porodične interakcije, prihvatanje od strane majke i emocionalnosti oca. Vršnjačka varijabla koja u najvećem stepenu predviđa zadovoljstvo deteta školom, je kvalitet prijateljstva sa najboljim drugom. Podaci iz ovog rada ukazuju na to da je porodična interakcija još uvek vrlo važna za mlade adolescente i za njihovo ponašanje u školi, ali i odnosi sa vršnjacima imaju značajan udeo u objašnjavanju ponašanja deteta u školi.