Kültür koşullarında yetiştirilen farklı origanum spp. türlerinin bazı verim ve kalite parametreleri

Abstract

Origanum L. cinsi, hem dünyada hem de Türkiye’de birçok türe sahiptir. Bu türlerden özellikle Origanum onites L. ticarete konu olmuştur ve ekonomik bir değere sahiptir. Bu sebeple kültüre alma ve agronomi çalışmaları çoğunlukla bu tür üzerinde yapılmıştır. Ancak literatürde daha az yer olan Origanum cinsine ait diğer türlerin verim ve kalite özelliklerinin belirlenmesine de ihtiyaç vardır. Bu çalışmada, O. onites L.’ye ek olarak Origanum sipyleum L., endemik olan Origanum laevigatum Boiss ve Origanum husnucan-baseri h. duman ile aytaç & a. duran türleri, kültür koşullarında yetiştirilerek verim ve kalite özellikleri incelenmiştir. Deneme, 2017 ve 2018 yıllarında yürütülmüştür. Araştırmada, en uzun bitki boyu (121.60 cm) ve en fazla dal sayısı (64.00 adet bitki-1) Origanum sipyleum türünün ikinci yılı değerlerinden elde edilmiştir. Bitki başına yeşil herba verim değerleri ise, 44.00-304.57 g bitki-1 arasında değişim göstermiştir. Uçucu yağ oranı açısından en iyi değer O. husnucan-baseri’den elde edilmiştir. Çalışma kapsamında incelenen türlerden O. sipyleum uçucu yağı için ana etken madde simen (%70.69); O. laevigatum için β-karyofilen (%27.76), -terpinen (%25.74) ve mirisen (%8.84); O. husnucan-baseri için ise simen (%51.54), -terpinen (%24.73), karvakrol (%6.51) ve timol (%6.20) olarak belirlenmiştir.