Klaudiusz Elian o nazwach młodych zwierząt („De natura animalium” VII 47)

Elwira Kaczyńska

doi:10.14746/sppgl.2018.xxviii.1.2

Abstract

In his work entitled On the Characteristics of Animals (VII 47), Claudius Aelianus discusses numerous Ancient Greek names of wild animals, especially their young. He registers as many as 18 different appellatives referring to young animals as well as ten poetic or dialectal terms for mature ones. The aim of the present study is to analyze the Ancient Greek words denoting young animals quoted by the Roman writer from the viewpoint of etymology and word-formation.

Highlights

In his work entitled On the Characteristics of Animals (VII 47), Claudius Aelianus discusses numerous Ancient Greek names of wild animals, especially their young
He registers as many as 18 different appellatives referring to young animals as well as ten poetic or dialectal terms for mature ones
The aim of the present study is to analyze the Ancient Greek words denoting young animals quoted by the Roman writer from the viewpoint of etymology and word-formation

Summary

Tekst oryginału przejęty został z wydania: Scholfield 1959

162‒166. 5 Pod pojęciem „mrówek” (gr. μύρμηκες) kryją się u Eliana zwierzęta z rodziny kotowatych (Felidae), por. Pierwotnie grecki termin πῶλος określał młode zwierząt nieparzystokopytnych, zwłaszcza konia lub osła, jak poświadcza mykeńska tabliczka z Knossos KN Ca 895 z XIV stulecia p.n.e., gdzie słowem po-ro określa się zarówno oślątka, jak i źrebięta[24]. Leksykografowie greccy podkreślają, że apelatyw σκύμνος odnosił się głównie do lwiątka, rzadziej do innych zwierząt: σκύμνος· ὁ σκύλαξ τοῦ λέοντος; σκύμνους· ἐκγόνους λεόντων, καὶ ἄλλων ζώων[38]. Odmienną etymologię zoonimu przedstawia Eduard Schwyzer, który, nawiązując do homeryckiego czasowniku σκυδμαίνω ‘gniewać się, być oburzonym’[41] oraz przymiotnika σκύδμαινος ‘mający markotną, nadąsaną minę’ (poświadczonego jedynie w leksykonie Hesychiosa: σκύδμαινος· σκυθρωπός)[42], wyprowadza wyraz σκύμνος z praformy *σκύδμνος ‘młode, skłonne do gniewu zwierzę’. Alternatywnie można wyprowadzić leksem σκύμνος z archetypu *skuóm-nos w nawiązaniu do prasłowiańskich czasowników *skomati ‘piszczeć, skowyczeć, skomlić (o zwierzętach)’ oraz *skomliti ‘ts.’, por. Że niektórzy pisarze odnosili termin ἄρκηλος do jakiegoś gatunku lamparta

39 Boisacq 1916

60 Hofmann 1950

Podsumowanie

76 Witczak 2005

Summary