KÜÇÜKAVULCUK KÖYÜ YERLEŞİM DOKUSU VE EVLERİ

Abstract

Calisma kapsaminda incelenen Kucukavulcuk Koyu, Bati Anadolu’da Izmir ili Odemis ilcesine bagli olup, ilcenin onemli ve tarihi dokusu ile carpici nitelikteki Birgi yerlesimine yalnizca 2 km. uzakliktadir. 2012 yilinda cikan 6360 sayili Buyuksehir Yasasi sonrasinda yonetsel olarak Izmir ilinin mahallesi durumuna gelmistir. Ancak bu calismada yerlesimden koy olarak soz edilecektir. Calismanin amaci, yerlesim dokusunu irdelemek ve belgelemek, evlerin yasatilmasina yonelik oneriler gelistirmektir. Konu alan calismalari ve literatur arastirmalari isiginda ele alinmaktadir. Kucukavulcuk Koyu, toplu yerlesme duzeninin goruldugu, tarimsal alanlarin ise yerlesimin ceperinde yer aldigi, geciminin tarim ve hayvanciliga dayandigi bir kirsal alandir. Aydinogullari Beyligi’nin baskentligini yapmis Birgi’ye yakinligi ulasim olanaklarini kolaylastirmaktadir. Ancak son donemlerde su sikintisi yasanmasi tarimsal urun yelpazesini daraltmakta ve koyden goc gerceklesmektedir. Bu durum da evlerin bos kalmasi, kullanilmayinca da hizla yipranip yok olmasina neden olmaktadir. Yerlesim, Birgi’ye gore daha yalin bir mimari yansitmakta, ancak nitelikli geleneksel evleri barindirmaktadir. Kucukavulcuk’ta evler genellikle iki katli olup; alt katlari ahir, ambar gibi servis mekânlarini icermekte, ust kat ise yasam kati olarak hizmet vermektedir. Yasam katinda, cogunlukla acik dis sofali bir plan semasi gorulmekte, sofaya dis veya ic merdiven ile alt kattan baglanti saglanmaktadir. Evlerin yapim sistemi, alt katta yigma, ust katta ise kerpic dolgulu ahsap karkas sistemdir. Evlerin yasamayip terk edilmesi yanisira, guncel yasam kosullarina yanit vermesine yonelik olarak yapilan ancak ozgunlugunu zedeleyen degisiklikler, yapilarin karakteristikleri korunarak surdurulebilirligi acisindan tehdit olusturmaktadir. Calismada yerlesimin ve evlerin yasatilarak gelecege aktarilmasi baglaminda ekoturizmin arac olarak kullanilmasi onerilmektedir.