Kemer Sıkmanın Eleştirel Bir Politik Sosyolojisi

Abstract

Kemer sıkmanın 2008 krizi sonrası hükümetlerce kabulünün ve uygulanmasının altında yatan temel neden sosyal harcamaların kısılması ve sermaye/servet sahibi kesimlerin dışındaki sıkı toplumsal tasarrufun tekrar yatırım, büyüme, istihdam ve gelir yaratma olanağını artıracağı yönündeki inançtır. Sermaye/servet sahibi kesimlerin beklentilerini olumlu yönde etkileyerek yatırım iştahını artıracağına yönelik bu kaba dizginsiz serbest piyasa ideolojisi dünya ekonomisinde eşitsizlik, küçülme ve toplam borç artışını (Blyth, 2017; Streeck, 2016a) körüklemiştir. Yazıda ‘siyasa’, ‘siyaset’ ve ‘yönetim düzeni’ arasındaki ayrıma göre kemer sıkmanın üç yönü ele alınmaktadır (Jessop, 2016). Yazı kemer sıkmanın politik ve sosyolojik içeriğini bu üç düzlemde yakalamaktadır. Buna göre, kemer sıkma kısa dönemli bir siyasa/uygulama, uzun süreye yayılan ve kalıcılık gösteren bir siyaset tarzı, son olarak kurumsal örgütlenmedeki değişimin üzerine yükselen yönetim düzeni olarak incelenmektedir. Neoliberalizm ve finansallaşma bağlamında kemer sıkmanın bir siyasa, siyaset ve yönetim düzeni olarak inşa edilmesinin insanın düşünsel, fiziki ve toplumsal yaşamı üzerindeki tahripkâr etkileri belirlenmektedir. Kemer sıkmanın bugünün demokratik toplumunu ve iyimser bir gelecek fikrini yok ettiği gerçeğinden hareketle yazı bu uygulamanın, siyasetin ve yönetim düzeninin eleştirel bir politik ve sosyolojik analizini geliştirmektedir. Bu eleştirel analiz ekonomi politikten, sosyolojiden, felsefeden ve siyaset felsefesinden yararlanmaktadır.