Kayseri Selçuklu Uygarlığı Müzesinde Bulunan Bir Grup Kemer Tokası

Abstract

Küçük objeler arasında yer alan kemer tokaları, üzerinde oldukça naif ve etkileyici sanatların bulunduğu kullanım eşyalarındandır. Herhangi bir kemer tokasının malzemesi işleniş niteliği ve figür repertuvarı bize dönemin sanatına, sosyoekonomik durumuna ve dini hayatına kadar ışık tutmaktadır. Kayseri Selçuklu Uygarlığı Müzesi’nde sergilenen kemer tokalarından incelediğimiz altı eser üzerinde aslan, pegasus, grifon, birbirine dolanmış çift ejder, hayvan mücadele sahnesi ve tavus kuşu figürleri yer almaktadır. Eserlerin yapımında döküm tekniği, süslemelerde ise kazıma tekniği kullanılmıştır. İncelenen kemer tokalarının hammaddesi bronz olup, dikdörtgen formdadır. Kemer tokalarının kemerleri günümüze ulaşamamıştır. Ayrıca kemer tokalarının bulunma yerleri, ustaların isimleri ve dönemleri hakkında bilgi bulunmamaktadır. Kemer tokaları küçük nesnelerdir. Bu nedenle kolaylıkla taşınabilirler. Ek olarak, kemer tokalarının üzerine genel olarak herhangi bir bilgi yazılmamaktadır. Tüm bu nedenlerden dolayı eserlerin tarihsel arka planı hakkında kesin bir yargıya varmak mümkün değildir. Yapılan bu çalışmada eserlerin genel özellikleri hakkında bilgi verilerek benzer eserler ile form, bezeme, malzeme, figür ve kompozisyon açısından karşılaştırılmıştır. Tüm bu bilgiler ışığında da yaklaşık bir dönem tespitine gidilmiştir.