Karol Brzozowski’s Poem about “Our Land”

Zofia Ożóg-Winiarska

doi:10.15388/respectus.2015.27.32.11

Abstract

This paper endeavours to renew the scientific description of Karol Brzozowski’s poem entitled Noc strzelców w Anatolii (The Night of Shooters in Anatolia) (1856), which was unjustly forgotten by literary critics, editors, and literary canons. The poem was inspired by the literary masterpieces of Polish romanticism, such as Adam Mickiewicz’s Pan Tadeusz (Mr. Tadeusz)(1834) and Wincenty Pol’s Pieśń o ziemi naszej (A Song of Our Land) (1843). This article reveals the aesthetic, poetic, and narrative qualities of the poem, the elements that constitute its beauty and novelty, particularly with regard to a poetic tale and description where it is possible to discern the elements of romantic improvisation, visual and linguistic disharmonies of expressionist character. The Brzozowski’s poem presents a symbolic expanse of the homeland, which consists of the full lushness of the flora, fauna, natural phenomena, the images of home, fields and forests as well as the landscapes of historical regions of Poland around Warsaw and the borderlands of Southwest Lithuania. This expanse is filled with inner landscapes of an archetype character, remembered and recorded through the senses and emotions in the subconscious of the author and the characters of the poem. These artistic and ideological features are seen as a presage of the future neo-romanticism.

Highlights

Poemat Karola Brzozowskiego Noc strzelców w Anatolii (1856) od czasu jego paryskiej publikacji aż po dzień dzisiejszy pozostał poza szkolnymi i uniwersyteckimi kanonami literatury romantyzmu i poza zainteresowaniem wydawców
Do fatalnych powodów braku szerszego zainteresowania utworem Karola Brzozowskiego, poza powszechnie działającymi uwarunkowaniami czasów niewoli narodowej i literatury emigracyjnej, przyczyniła się najpewniej i sama poetyka dzieła, która mogła się wydawać wtórna czy dość niezrozumiała na tle znanych już wzorców powieści poetyckiej i twórczości dopiero co zmarłego w Stambule Adama
Mamy zatem w poemacie Karola Brzozowskiego, u podłoża jego narracji i poetyki, rozwinięcie metafory przestrzennej, symbolistycznej, którą dzisiaj kwalifikuje się w odniesieniu do podobnych tekstów literackich jako „narodową opowieść przestrzenną” (Prokop-Janiec 2010: 381–382)

Summary

Introduction

Poemat Karola Brzozowskiego Noc strzelców w Anatolii (1856) od czasu jego paryskiej publikacji aż po dzień dzisiejszy pozostał poza szkolnymi i uniwersyteckimi kanonami literatury romantyzmu i poza zainteresowaniem wydawców. Że sposób operowania światłem i barwą przez autora poematu przy wizualizacji ziemi ojczystej, inspirowany Panem Tadeuszem i przecież oryginalny, rozwija przesłanki młodopolskiego modernizmu, których źródeł Stanisław Witkiewicz upatrywał właśnie w epopei Mickiewicza.

Results

Conclusion