Karnawalizacja grozy w folklorze dziecięcym

Abstract

Artykul zatytulowany Karnawalizacja grozy w folklorze dzieciecym porusza temat kreacyjnego jezyka dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnym wieku szkolnym, w ktorym jako dominanty kompozycyjne pojawiają sie absurd, groteska, aluzyjnośc, turpizm, makabra, niestosownośc, obscena, skatologiczny zart, infantylizacje, profanacje, hiperbole oraz ludyczne puenty. Szczegolowej analizie poddany zostaje folklor dzieciecy, czyli spontaniczna, wierszowana aktywnośc slowna dzieci towarzysząca zabawie. Tego rodzaju improwizowane mikroformy wierszowane wpisane są w kulture dzieciecą i powstają w grupie rowieśniczej poza oficjalną kulturą jezykową jako slowny akt buntu dzieci wobec narzucania im przez doroslych jezyka sformalizowanego, instrumentalnego, ukierunkowanego na odwzorowanie rzeczywistości. Dzieci mają satysfakcje z lamania tabu jezykowych i wprowadzania w konsternacje starszych od siebie. W wierszach tych obserwowac mozna typowy dla struktury karnawalu gest, jakim jest wzniesienie na piedestal najslabszego w hierarchii spolecznej – w zabawie – dziecka, ktore eksponuje poprzez jezyk karnawalową wizje świata. Analiza obejmuje obecne w obiegu ustnym dzieci wiersze i krotkie formy prozatorskie obrazujące groze skarnawalizowaną. Karnawalowe ujecie grozy przez dzieci jest przejawem obalania monolityczności strachu, egzorcyzmowania leku poprzez śmiech, neutralizowania go i nadawania „strachom” po bachtinowsku rozumianej „geby”, innymi slowy budowania ludycznej i groteskowej wersji świata – na opak.