Karma Arazi Kullanımı ve Arazi Kullanım Çeşitliliğinin Ölçülmesi

Abstract

‘Karma Arazi Kullanımı’ (Mixed Landuse) yaklaşımı, kentsel planlama ve arazi kullanım politikalarında ‘Bölgeleme (Zoning)’ planlama sistemine bir alternatif olarak gelişmiştir. Karma arazi kullanımı; Akıllı Büyüme (Smart Growth), Yeni Şehircilik (New Urbanism) ve Transit Odaklı Gelişme (Transit Oriented Development- TOD) gibi modern kent politikaları çerçevesinde ve yaşanabilir şehirlerin bileşenlerinden biri olarak değerlendirilmektedir. Karma arazi kullanımı özelindeki araştırmalara, onun olumlu ve olumsuz yönlerine ilginin artmasıyla birlikte karma arazi kullanımının ölçülmesi önemli bir husus olmuştur. Çalışmanın amacı; karma arazi kullanımını tanımlamak, karma arazi kullanımının kentsel alandaki olumlu ve olumsuz yansımalarını açıklamak, ölçme yöntemlerini belirtmek ve Türkiye’de orta büyüklükteki bir şehir için Manisa’da gerçek verileri kullanarak yaygın olarak kullanılan ölçme yöntemlerinden entropi endeksi ve benzemezlik endeksini uygulamaktır. Son olarak, mekansal otokorelasyon yöntemi kullanarak bu endekslerin farklılaşmasının mekânsal dağılımını incelemek hedeflenmektedir. Sonuçlar, endekslerin arasında yüksek bir korelasyon olmasına rağmen farklılıklarının mevcut olduğunu ve bu farklılıkların kümelenme eğiliminde olduğunu göstermektedir. Çalışmanın, karma arazi kullanımının ölçülmesinde uygun yöntemin seçilmesine yardımcı olması beklenmektedir.