Karabuğday (Fagopyrum esculentum Moench)‘da Morfolojik Varyabilite

Abstract

Karabuğdayda olgunlaşma alt dallardan başlar, yukarıya doğru devam eder ve hasat döneminde bitki üzerinde çiçekler, yeşil ve kahverengi taneler aynı anda bulunabilir. Bu yüzden homojen bir olgunlaşma olmaz ve verim düşer. Bu çalışma karabuğdayda tane verimi ve tanede mineral besin içeriğindeki değişime bitki morfolojisinin (ana gövde-dal, orta dallar ve alt dallar) etkisini araştırmak amacıyla yürütülmüştür. Tarla denemesi 2014 ve 2015 yıllarında Isparta koşullarında tesadüf blokları deneme desenine göre üç tekerrürlü olarak kurulmuş ve Aktaş karabuğday çeşidi kullanılmıştır. Karabuğdayın ana dal, orta ve alt dallardaki tane verimi ve bunların verime katkısı her iki yılda da istatistiksel olarak önemli olmuştur. Bitki morfolojisine göre, 2014 ve 2015 yıllarında sırasıyla en yüksek tane verimi 1,548 ve 1,579 g/bitki ve tek bitki verimine en yüksek katkı sırasıyla, %40,72 ve %38,61 alt dallarda belirlenmiştir. En düşük değerler ise ana gövdeden elde edilmiştir. Karabuğdayda uygun hasat zamanı olarak verime katkısı en fazla olan alt ve orta dallardaki taneler tamamen olgunlaştığı (kahverengi tohumlar) dönem önerilebilir. Karabuğdayın mineral besin içeriği bitki morfolojisine göre değişmiş ve genel olarak K ve Mn dışında en yüksek değerler ana dalda belirlenmiştir.