Karabük ilinde 15-49 yaş grubu evli kadınların aile planlaması hizmetlerine erişimini etkileyen faktörler

Abstract

Amaç: Karabük ilinde doğurganlık çağındaki evli kadınların aile planlaması (AP) hizmetlerine erişimini ve etkileyen faktörleri değerlendirilmektir. Yöntem: Kesitsel tipte planlanan çalışma, 2015-2016 yıllarında gerçekleştirilmiştir. Örnek büyüklüğü, Epi-Info-7 StatCalc Programı'nda 15-49 yaş evli kadınlardan oluşan evren 34207, güven aralığı %95, hata payı %5 ve prevalans %75.2 (Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması 2013'e göre Batı Karadeniz Bölgesi'nde herhangi bir AP yöntemi kullanan kadınların sıklığı) değerleriyle yapılan hesaplamada 284 olarak saptanmış ve çalışmada 300 kadına ulaşılması planlanmıştır. Çalışma grubu, yerleşim yerlerinin nüfuslarına orantılı olarak dağıtılmıştır. Veriler yüz yüze görüşme yoluyla toplanmıştır. Verilerin analizde Ki-Kare testi ve binary lojistik regresyon analizi uygulanmıştır. Bulgular: Kadınların %48.6'sı modern ve %31.7'si geleneksel olmak üzere, %80.3'ü herhangi bir AP yöntemi kullanmaktadır. En yaygın kullanılan üç yöntem geri çekme (%31.0), kondom (%18.3) ve tüp ligasyonudur (%16.0). Karşılanmayan AP gereksinimi düzeyi %9.7 olarak saptanmıştır. Sonuç: Çalışma, Karabük’te gebelikten korunmak için büyük ölçüde geleneksel AP yöntemlerin kullanıldığını ve her on kadından birisinin AP gereksiniminin karşılanmadığını göstermektedir. AP hizmetlerine erişiminin önündeki engellerin kaldırılması için toplumun gereksinimlerine odaklanan yaygın birinci basamak sağlık hizmeti temel gerekliliktir.