Jean-Jacques Rousseau’da sivil din kavramı

Abstract

Bu makale Rousseau’nun Toplumsal Sozlesme eserindeki “sivil din” kavramini incelemektedir. Rousseau’nun oldukca onem verdigi sivil din, yine bu eserde bahsi gecen genel irade, kanun ve Kanun Koyucu gibi diger temel kavramlarla yakindan iliskilidir. Rousseau, adil bir siyasal duzenin bir arada yasama arzusunda olan insanlarin ortak iradesinin urunu olmasi gerektigine inanir. Bu gonullu mutabakata Rousseau “toplumsal sozlesme” der. Bu duzenin temeli, genel iradenin belirleyecegi ve toplumsal sozlesmenin adil sartlarini olusturan kanunlardir. Ancak bu adil duzenin gerceklesmesi olaganustu bir Kanun Koyucu figurune ve onun eserini devam ettirecek bir sivil din kurumuna baglidir. Rousseau, sivil dini toplumsal sozlesmenin birey veya gruplar tarafindan altinin oyulmasini engellemeye yonelik bir onleyici kurum olarak kurgular. Sivil din, toplum duzeni icinde yasayan insanlarin dogal hallerinde sahip olduklari kendi cikarini gozetme egilimlerini engelleme amaci guder. Rousseau’ya gore, insanlarin kendi cikarlarini toplumun ortak cikarlarinin onune gecirmeleri durumunda, toplum ve devlet ortadan kalkacak ve dogal catisma hali geri gelecektir. Sivil dine bicilen bu siyasi rol, sivil din kavraminin dogru anlasilabilmesi icin oldukca onem arz eder.