Şizofrenide Bilişsel İşlevler Nüfus ve Klinik Özelliklerden Etkilenir mi?

Abstract

ÖZETAmaç: Bu çalışmanın amacı şizofreni hastalarında bilişsel işlev bozukluklarının nüfus ve klinik özelliklerle ilişkisini incelemektir.Yöntem: Klinik olarak dengede olan ve zekâ geriliği bulunmayan 80 şizofreni hastası Wechsler Bellek Ölčeği Geliştirilmiş Formu (WBÖ-GF), Wisconsin Kart Eşleme Testi (WKET) ve Stroop Renk Sözcük Testi (SRST) ile değerlendirildi. Nöropsikolojik test sonuçları cins, yaş, meslek yaşamı, eğitim düzeyi, ailede psikotik bozukluk öyküsü, fiziksel şiddet davranşı, özkıyım girişimi, günlük sigara tüketimi, hastalığın başlangış yaşı, başlangıç şekli, süresi, tedavisiz geçen süre, hastanede yatış sayısı, toplam yatış günü, elektro konvulsif tedavi (EKT) uygulaması, hastalığın tipi ve hastalığın gidişi gibi nüfus ve klinik özellikler arasındaki ilişki MANCOVA analizi ile değerlendirildi.Bulgular: Hastaların zekâ puan ortalaması 86.7±10.8 idi. Nöropsikolojik test puanları ile nüfus ve klinik özellikler arasında anlamlı ilişki sadece eğitim düzeyinde (MANCOVA F=4.070, p=0.001) saptandı. Eğitimin bilişsel işlevsellik üzerinde etki gücü orta düzeyde idi (η2=0.372). Alt grup ileri analizde eğitim WBÖ-GF zihinsel kontrol, sayı dizisi, şekil belleği, sözel çağrışım çiftleri ve WKET başarılmış kategori sayısı ile ilişkili bulunurken SRST, WKET yineleyici hata sayısı ve WBÖ-GF mantıksal bellek ile ilişkili bulunmadı.Tartışma: Hastaların eğitim düzeyleri dışındaki nüfus ve klinik özellikleri ile bilişsel işlevleri arasında anlamlı bir ilişki saptanmamştır. Şizofreni hastalarında görülen bilişsel işlev bozulmalarının hastalık ortaya çıkmadan önce belirti vermeye başlayan temel bir bozukluğu yansıttığı söylenebilir.