“It’s too late to drink borjomi,” or Russian cultural vocabulary in the modern language space

Abstract

“It’s too late to drink borjomi,” or Russian cultural vocabulary in the modern language spaceThis article uses the example of the Russian cultural word боржоми [“borjomi”] to demonstrate how a connotative component is formed within the lexical semantic structure of a Russian cultural word through the incorporation of parts of the historically variable background knowledge of the average native speaker. It is noted that this connotative component emerges from that part of a person’s knowledge which is specific to their nation, leading, in turn, to a metaphorisation of the word’s meaning – the item of realia which it denotes becomes a symbol, and the term acquires a symbolical meaning. In addition, the cultural word’s classifying function, i.e., its capacity to distinguish that particular object out of a series of similar objects, is supplemented by a storage function, i.e., the capacity to reflect, record, and preserve in linguistic units the information acquired by the linguistic individual about the realities of life. The article shows how, in the lexical meaning of the term боржоми [“borjomi”], alongside the definitional component described by modern Russian language dictionaries (‘лечебно-столовая минеральная вода’ [‘a medicinal table mineral water’]), an additional, connotative component can be discerned by analysing the background knowledge of the average Russian native speaker: ‘популярная минеральная вода при желудочных заболеваниях’ [‘a popular type of mineral water used for treating stomach ailments’], and how, as a result of a reconfiguration of social landmarks and changing stereotypes in people’s perception of this realia item, the connotative component of the term боржоми has now acquired a new element: ‘символ советского образа жизни’ [‘a symbol of the Soviet way of life’]. „Za późno pić borżomi”, czyli rosyjskie słownictwo kulturowe we współczesnej przestrzeni językowejW artykule pokazano na przykładzie rosyjskiego słowa kulturowego боржоми [„borżomi”], jak za sprawą włączenia części (zmiennej historycznie) ogólnej wiedzy przeciętnego rodzimego użytkownika formuje się w leksykalnej strukturze semantycznej takiego słowa komponent konotacyjny. Ów komponent konotacyjny powstaje przy tym z tej części wiedzy użytkownika, którą dzieli on z innymi Rosjanami, co z kolei prowadzi do metaforyzacji znaczenia słowa – element rzeczywistości przez nie określany staje się symbolem, a sam wyraz nabiera znaczenia symbolicznego. Funkcja klasyfikacyjna słowa kulturowego, która pozwala mu wyróżniać pewien konkretny przedmiot spośród innych podobnych, zostaje także uzupełniona o funkcję magazynującą, która umożliwia mu odzwierciedlanie, rejestrowanie i przechowywanie w jednostce językowej informacji, jakie użytkownik języka uzyskał na temat realiów życia. Artykuł demonstruje, jak analiza ogólnej wiedzy przeciętnego rodzimego użytkownika języka rosyjskiego pozwala w znaczeniu wyrazu боржоми [„borżomi”] wyróżnić, oprócz komponentu definicyjnego opisywanego przez współczesne słowniki (‘лечебно-столовая минеральная вода’ [‘leczniczo-stołowa woda mineralna’]), także komponent konotacyjny (‘популярная минеральная вода при желудочных заболеваниях’ [‘popularna woda mineralna stosowana przez schorzeniach żołądka’]) – a także jak w wyniku rekonfiguracji społecznych punktów orientacyjnych i zmian stereotypów składających się na postrzeganie tego elementu rzeczywistości komponent konotacyjny wyrazu боржоми wzbogacił się o znaczenie ‘символ советского образа жизни’ [‘symbol radzieckiego stylu życia’].