Iris sari SCHOTT ex BAKER’in In Vitro Çoğaltım ve Köklendirme Çalışmaları

Abstract

Bitki biyoçeşitliliğinin korunmasına yönelik biyoteknolojik uygulamalardan biri olan doku kültürü teknikleri özellikle endemik bitkilerin korunmasında sıklıkla kullanılmaktadır. Iridaceae familyasının endemik bir türü olan Iris sari, ülkemizde doğal yayılış alanlarına sahiptir. Çalışmamızın amacı, Türkiye’nin geofitleri arasında yer alan Iris sari SCHOTT ex BAKER’nin in vitro tekniklerle vejetatif çoğaltımı ve etkili köklendirme olanaklarının araştırılmasıdır. Bu amaçla, Iris sari SCHOTT ex BAKER bitkisine ait olgunlaşmamış embriyolar başlangıç eksplantı olarak kullanılmıştır. In vitro çoğaltım çalışmaları sonucunda elde edilen sürgünler ile köklendirme çalışmaları yapılmıştır. Çalışmalar sonucunda, en iyi çoğaltım oranı eksplant başına 10,3 adet sürgün ile 0,5 mg l-1 NAA + 1,0 mg l-1 BAP içeren MS ortamında gözlenmiştir. Çoğaltılan sürgünlerin köklendirilmesinde, en yüksek köklenmenin sağlandığı ortam, bitkicik başına 16,5 adet kök ile 1,0 mg l-1 IBA+2,0 mg l-1 JA içeren MS ortamında bulunmuştur. Bitkiciklerin bulb çapları incelendiğinde ise en iyi bulb gelişiminin 4,19 mm bulb çapı artış ortalamasıyla 1,0 mg l-1IBA+0,2 mg l-1NAA+2,0 mg l-1JA ve 1,0 mg l-1IBA içeren MS ortamlarından elde edildiği gözlenmiştir.