Investigating Preschool Teachers’ In-Class Patterns of Interactions: Classroom Discourse Analysis Approach

Abstract

Bu çalışma iki okul öncesi öğretmeninin sınıf içi öğretimlerinde ortaya çıkan etkileşim örüntülerinin incelenmesini amaçlamaktadır. Etkileşim örüntüleri üçlü bir diyalog yapısı ile gözlemlenebilir. Öğretmen bir soru ile diyaloğu başlatır, öğrenciden öğretmen sorusuna cevap sağlanır ve öğretmen verilen cevabın doğru/makul olup olmadığına karar verebilir, ya da cevabı genişleten/değiştiren ek açıklamalar yapabilir ya da cevapla ilgili başka bir soru sorabilir. Durum çalışması olarak tasarlanan bu araştırmanın katılımcılarını iki okul öncesi öğretmeni ve 52 okul öncesi öğrencisidir. Çalışmanın veri setini sınıf içi uygulamaların video kayıtları (n = 17, 302 dakika) oluşturmaktadır. Öğretmenler, araştırmacılar tarafından tasarlanan ve sınıf içi diyaloglara imkân sağlayan hikayeleştirilmiş ikilemleri öğrencileri ile tartışmışlardır. Öğretmenlerin söylemleri sosyokültürel söylem analizinin bir kolu olan sistematik gözlem yöntemi ile analiz edilmiştir. Sistematik gözlemlerde analiz birimi öğretmenlerin cümleleridir. Her bir öğretmen cümlesi hem teori hem de veri temelli olarak bu çalışma kapsamında geliştirilen Üçlü Etkileşim Örüntüsü Kodlama Kataloğu aracılığı ile kodlanmıştır. Öğretmenlerin üç farklı tipte etkileşim örüntüsünü farklı frekanslarla sergilediği görülmüştür: Başlat-Cevapla-Değerlendir (BCD), Başlat-Cevapla-Açıkla (BCA) ve Başlat-Cevapla-Takip Sorusu (BCT). Öğretmenlerin sıklıkla takip sorularını kullandığı (BCT) ve aynı zamanda sınıf söyleminde olgu ve durumları açıklayıcı (BCA) ya da öğrenci ifadelerini değerlendirici (BCD) söylemler sergilediği de belirlenmiştir. Ek olarak, öğretmenlerin diyaloglar esnasında hangi tür konuşma ikilisini; T-S (öğretmen-öğrenci) ve/veya S-S (öğrenci-öğrenci), tercih ettiği belirlenmiştir. Her iki öğretmenin de sınıf söylemine yoğun müdahalelerinin olduğu ve öğrenci – öğrenci arasında yaşanan diyalogların kısıtlı olduğu görülmüştür. Elde edilen bulgular doğrultusunda öğretmenlerin sınıf içi konuşmalarında oluşan ve entelektüel çıktıları etkileyebilen etkileşim örüntülerine yönelik bilinçli pedagojik-söylemsel farkındalığının geliştirilmesi için çeşitli önerilerde bulunulmuştur.