“INFLUENCER” : SOSYAL MEDYA ETKİLEYİCİLERİ SAĞLIK DAVRANIŞINI ETKİLER Mİ?

Abstract

Sosyal medya, bireylerin sağlıkta dahil olmak üzere hemen hemen her konu hakkında nasıl iletişim kurduklarını ve pazarlamacıların hem sağlıklı hem de sağlıksız ürünleri ve davranışları tanıtmak için hedef kitlelerine ulaşma yolunu tamamen değiştirmiştir. Instagram, SnapChat, YouTube ve Twitter gibi sosyal ağ oluşturma, mikro blog oluşturma ve resim ve video paylaşım platformları, risk altındaki kitlelere erişim sağlayarak sağlığın teşviki ve geliştirilmesi müdahalelerinin etkinliğini artırabilmekte ya da azaltabilmektedir. Sosyal medya etkileyicisi, başkaları tarafından takip edilen ve ürün/hizmet satın alma konusunda tavsiye aldıkları, nihayetinde kimlik bilgileri aracılığıyla tutum ve davranışları etkileyen çevrimiçi kişiler olarak tanımlanmaktadır. Bu etkileyiciler, geniş bir takipçi tabanına sahiptir. Bu çalışmada literatüre dayanılarak sağlık davranışı değişikliği oluşturmada sosyal medya etkileyicilerine dikkat çekilmiş olup etkileyicilerin takipçiler ve işletmeler üzerindeki etkisi kapsamlı olarak değerlendirilmeye çalışılmıştır. Bazı sosyal ağ siteleri, erişilebilirliği artırmak ve halk ile tıbbi sosyal etkileyiciler arasında yeni sağlık iletişim biçimlerine olanak sağlamak için önemli bir araç sunmaktadır. Literatür ışığında sigarayı bıraktırma, korona aşısına karşı bilginin arttırılması, diyet ve egzersiz, çocuklarda yemek seçimleri, adölesan sağlığı vb. birçok konuda sosyal medya etkileyicilerinin etkisi tespit edilmiştir. Özellikle annelerin sosyal medyayı aktif olarak kullanması ve etkileyicilerin çocuk beslenmesi üzerindeki etkisi, sigara ve alkol kullanımını özendiren içeriklerin kısıtlanması, cilt sağlığını etkileyen kozmetik ürünlerin denetlenmesi, fiziksel aktivitenin arttırılması gibi konular üzerine bilimsel çalışmalar yapılması hem halk sağlığı politikalarını hem de önümüzdeki yıllarda biyoetik tartışmalarını şekillendirecektir. Literatürde henüz yeterli sayıda çalışma olmayışı, çalışmamızı sınırlandırmıştır. Sosyal medya etkileyicilerinin sağlık davranış değişikliği oluşturmadaki etkisine dair araştırmaların arttırılması önerilmektedir.