Importance of Flea Infestations and Ways of Strunggle in Small Ruminant Husbandry

Abstract

Önemli bir dış parazit olan pirenin morfolojisi ve biyolojisinin yanı sıra küçükbaş hayvan yetiştiriciliğindeki önemi ve mücadele yöntemleri hakkında bilgi verilmiştir. Pire konusunda yapılmış araştırma makaleleri, derleme ve bildiriler çalışmanın esasını oluşturmaktadır. Kuş ve memelilerden kan emerek beslenen pireler, yaklaşık 1.5-4 mm uzunluğunda, kanatsız küçük eklembacaklılardandır. Yaklaşık 60 milyon yıllık bir geçmişi olan ve tarih öncesi memelilerde bile bulunan pireler, dünyanın birçok bölgesinde yaşayan kuşlarda bile görülmüştür. Günümüze kadar yaklaşık 2700 pire türü ve alt türü tanımlanmıştır. Bilinen pire türlerinin % 94'ü memelilerde, geriye kalanın % 6'sı da kuşlarda bulunmaktadır. Erginleri 1 yıl kadar yaşar. Pirelerde ortalama sıçrama mesafesi, türlere bağlı olarak da değişim gösterip kanatlı pirelerinde (Ceratophyllus styx) en yüksek değere ulaşmaktadır. Sıçrama davranışının esasını, pirelerin arka ayaklarında olup lastik benzeri bir protein (resilin) yapılmış olan zarımsı bir yapı oluşturmaktadır. Pireler, alerjik egzama ve kansızlık gibi ısırmadan kaynaklanan bazı deri hastalıklarından dolayı gerek işletme sahibini gerekse hayvanları oldukça rahatsız eder. C. Felis felis bulunan dişi pirelerin, günde 13.6 μl (0.0136 ml) kan emebilme özelliği vardır. Bu miktar, pire canlı ağırlığının yaklaşık 15 katıkadardır. Pireler, bazı zoonoz hastalıkları taşıma özelliğine de sahiptirler. Bu dış parazitler, tarihte de veba hastalığının (Kara Ölüm) yayılmasında önemli bir rol oynamışlardır. Sonuç olarak özellikle küçükbaş hayvan yetiştiriciliğinde ergin pirelerle etkin bir mücadele doğru zamanda ve doğru yöntemlerle yapılmalıdır. Bu amaçla pire mücadelesinde en etkili yaklaşım, birden fazla yöntemin birlikte kullanımı olan “Entegre Mücadele Yöntemi” olup bu yöntemin uzman kişiler tarafından işletmelerde mutlaka uygulanması sağlanmalıdır.