Idealizam sređenoga svijeta u umjetnosti Jurja Dobrovića

Abstract

Ime Jurja Dobrovića najčešće se spominje u kontekstu pokreta Novih tendencija, umjetnosti koja je 60-ih i 70-ih godina na domaćem i svjetskom planu promovirala racionalne i eksperimentalne (vremensko-prostorne i kinetičke) modele umjetnosti. Rad smješta Dobrovićevo djelo u jezgru zagrebačkog pokreta, ali ga i izuzima po rigoroznosti forme, psihološkoj kontemplativnosti i odustajanju od tehnicizma i kibernetizacije. Dobrovićevo mjesto situirano je, još više negoli u novotendencijaški okvir, u krug umjetnika European relief-structure artists, europskih umjetnika(A. Dekkers, H Böhm, H. Glattfelder…) s kojima dijeli primarno asketsku, manualnu i meditativnu komponentu. Prvi se put analiziraju srodna rješenja pripadnika tog pokreta i Dobrovićeva rješenja (mada je J. Denegri upozorio na njihovu bliskost), te ustanovljavaju sličnosti i razlike. Razmatraju se i srodnosti, odnosno koncepcijske i gradbene istovjetnosti plošnih i trodimenzionalnih, odnosno reljefnih i skultpuralnih rješenja, kao dijela istog koncepta. Jednako se ustanovljuje tzv. pomak u fazi“, odnosno „greška u sustavu“ koji generiraju vizualnu nedoumicu, odstupanje i u konačnici mutaciju oblika, svojstvenih Dobrovićevoj umjetnosti. Mada mu je rukopis depersonaliziran i „tehnički“, djela mu u konačnici ne zagovaraju atraktivne efekte i tehničke inovacije, nego su u cjelini na strani askeze, samosavladavanja, sabranog mira i kontemplacije, i po tome više metafizička nego scijentistička.