Heidi Hikâye Kitabında Yer Alan Coğrafi Kavramların Belirlenmesi

Abstract

Coğrafya; zaman, mekân, insan gibi unsurları inceleyen ve bu unsurlar arasındaki ilişkilere ilişkin açıklamalar ya da tanımlamalar yapan, aralarındaki ilişkileri neden sonuç bağlamında değerlendiren ve çözümler sunan bir bilim dalıdır. Diğer bütün disiplinlerde olduğu gibi coğrafyanın temelini de kavramlar oluşturmaktadır. Bu bağlamda bireylerin yaşadıkları çevreyi yakından uzağa doğru tanımaları, farklı yaşam şekillerini ve kültürlerini anlamaları coğrafya konularını ve coğrafyaya ilişkin kavramları öğrenmeleri ile mümkündür. Bu çalışmanın amacı Heidi hikâye kitabında geçen coğrafi kavramlar ile bu kavramların kategorilerini belirlemektir. Çalışma nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi ile yürütülmüştür. Araştırmada veri kaynağı olarak Johanna Spyri tarafından yazılan Sevgi Sonkan tarafından Türkçe’ye uyarlanan Heidi hikâye kitabı kullanılmıştır. Veri kaynağı belirlenirken hikâye kitabının ilkokul öğrencilerinin gelişim düzeylerine uygun olması ve Millî Eğitim Bakanlığı tarafından belirlenen 100 Temel Eser içinde olması göz önünde bulundurulmuştur. Çalışma sonucunda Heidi hikâye kitabında Heidi hikâye kitabında 41 coğrafi kavramın yer aldığı görülmektedir. Bu kavramların 29’u fiziki coğrafya, 8’i beşerî ve ekonomik coğrafya alanında ve 4’ü de genel coğrafya alanında yer almaktadır. Heidi hikâye kitabında tespit edilen coğrafi kavramların genel olarak fiziki coğrafya kategorisinde yer alması hikâyenin geçtiği mekânın dağlar ve yaylalar olması ve bu mekânların betimlenmesi ile açıklanabilir. Çalışma sonucunda coğrafya konularının öğretiminde kavram öğretim sürecini destekleyecek nitelikte kitapları seçilerek öğrencilerin kavramları öğrenmeleri desteklenmesi önerilebilir.