Hard coal import dependence of Poland

Abstract

Streszczenie Ze zjawiskiem importu węgla do Polski mamy do czynienia dopiero od kilku lat. Od początku istnienia górnictwa węglowego w Polsce nasz kraj był eksporterem tego surowca. Węgiel kamienny eksportowano już w okresie międzywojennym, a po II wojnie światowej, po odbudowaniu przemysłu ze zniszczeń wojennych, eksport węgla był podstawowym środkiem pozyskiwania dewiz. Polska przez dziesięciolecia zajmowała miejsce w pierwszej dziesiątce największych producentów tego surowca, a eksport od połowy lat siedemdziesiątych do połowy lat osiemdziesiątych ubiegłego wieku wynosił około 40 min ton, co stanowiło około jedną czwartą produkcji. Na początku XXI wieku sytuacja zaczęła się jednak zmieniać. Z roku na rok eksport malał, natomiast wzrastał import. Związane to było z jednej strony ze wzrastającymi kosztami produkcji krajowego węgla, z dmgiej strony - z napływem taniego surowca głównie zza wschodniej granicy. W artykule przedstawiono import węgla kamiennego do Polski z Rosji, USA, Ukrainy, Kazachstanu i Kolumbii oraz nabycie wewnątrzwspólnotowe z Republiki Czeskiej, jako głównych dostawców tego surowca. Wspomniano także o innych krajach, takich jak RPA, czy Australia, które są największymi eksporterami węgla na świecie i dostarczają surowiec do Europy Zachodniej, ale do Polski rzadko jest on sprowadzany. Dla wyliczenia zależności importowej w zakresie węgla kamiennego przedstawiono również eksport oraz zużycie krajowe tego surowca w latach 2000-2012. Wspomniana zależność wzrasta, co nie jest zjawiskiem korzystnym, gdyż świadczy o coraz większym uzależnieniu naszego kraju od dostaw zza granicy. Nie należy się jednak niepokoić, gdyż wartość tego wskaźnika jest bardzo mała. Jedynie w 2011 roku przekroczyła nieznacznie 10%, a w 2012 roku zmniejszyła się ponownie poniżej 5%. W porównaniu z zależnością importową w zakresie gazu ziemnego, która wynosi około 70%, lub zależnością importową w zakresie ropy naftowej wynoszącą 97%, nie jest to poziom wysoki. Niemniej jednak należy na bieżąco monitorować zależność importową Polski w zakresie surowców mineralnych, w przypadku których posiadamy własne złoża do ich produkcji, gdyż większość państw opiera swoją gospodarkę o surowce rodzime. Jest to zwykle korzystniejsze ekonomicznie i zapewnia większe bezpieczeństwo stałych i pewnych dostaw danego surowca.