Gençlerin Bütçe Hakkı Algısı: Manisa Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve idari Bilimler Fakültesi Öğrencileri Üzerinden Bir Değerlendirme

Abstract

Magna Carta (1215) sayesinde ortaya çıkan “temsilsiz vergi olmaz” söylemi, bütçe hakkının ortaya çıkıp gelişimine zemin hazırlamıştır. Bütçe hakkı halkın seçtiği temsilciler eliyle kamusal gelir ve giderlerin belirlemesidir. Günümüzde bütçe hakkı yasama organı tarafından kullanılır. Bütçe hakkı demokrasi kültürünün gelişimine olanak sağlayan bir değerdir. Böylesi önemi olan bir değerin gençler tarafından benimsenmesi, demokrasi kültürünün gelecek nesle aktarılması anlamına gelir. Gençlerin kamu gelir ve giderleri hakkında bilgi sahibi olmaları, kamusal sorumlulukları üstlenme bilinçlerini artırır. Bütçe hakkı algısını ölçmeyi hedefleyen bu çalışma, saha araştırması yöntemiyle buna ulaşmaya çalışmıştır. Seçilen örneklem Manisa Celal Bayar Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi öğrencileridir. Örnekleme tarafımızca hazırlanan anket yoluyla sorular yöneltilmiş ve alınan yanıtlar istatistiksel olarak analiz edilmiştir. Verilerin analizinde IBM SPSS Statistics (24.0) programı kullanılmıştır. Anket yöntemiyle elde edilen verilerin analizinde T testi ve Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) kullanılmıştır. Elli sorudan oluşan bütçe hakkı algısı anketine rassal olarak seçilen 430 öğrenci katılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre bütçe duyarlılığının Maliye Bölümü öğrencilerinde daha fazla olduğu görülmüştür. Bu çalışmada bütçe hakkı algısına etki eden faktörler olarak saydamlık, kamu mali yönetiminde etkinlik, kamu harcamaları algısı ve eğitim olarak belirlenmiştir. Yapılan doğrusal regresyon analizi sonuçlarına göre belirlilik katsayısı olan R2= 0,541, araştırmada bütçe hakkı algısına etki ettiği varsayılan faktörlerin bütçe hakkı algısının yalnızca %54’lük kısmını açıkladığı ortaya çıkmıştır. Anahtar Kelimeler: Bütçe Hakkı, Kamu Harcamaları Finansmanı, Temsilsiz Vergileme, Vergi Bilinci JEL Sınıflandırması: H60, H50, H20, H23