Gaziantep’te kentleşme ve kentsel nüfusun dağılışı

Abstract

Bu çalışmada Gaziantep Kenti’ndeki kentleşme süreci 19272018 dönemi boyunca ele alınmakta ve kentli nüfusun dağılım düzeni mahalle ölçeğinde ortaya konulmaktadır. Çalışmanın esas amacı, Gaziantep’in kent olarak şekillenmesinde etkili olan faktörleri ortaya çıkarmaktır. Bunun yanı sıra, kentte nüfusun dağılış düzenini ele alarak kentin potansiyel gelişim alanlarını belirlemektir. Böylece kent nüfusunun gelecekteki dağılışının kontrol edilmesi veya kentin potansiyel gelişim alanlarının tespit edilmesi nüfusun dağılım düzeninin ortaya konulmasıyla daha da kolay olabilecektir. Elde edilen bulgular, Gaziantep Kenti’nin Türkiye kentleşme hareketlerinin tarihsel süreçte geçirdiği gelişmeleri sergilemesi yanında kendine has bazı özellikler de taşıdığını göstermektedir. Çalışmada kentsel nüfusun dağılımını göstermek için nüfus miktarı ve yoğunluğu haritaları yapılmıştır. Buna göre kentin çekirdek kısmında yer alan mahalleler nüfus kaybetmişlerdir. Bunun en önemli nedeni bu mahallelerin merkezi iş sahası sınırları içerisinde yer alması sebebiyle konut dışı kullanım alanlarının fazla olmasıyla ilişkilidir. Kentin kenarında bulunan mahalleler ise nüfus kazanmışlardır. Bu nüfus artışı daha çok 1980 sonrası kente yapılan göçlerle gerçekleşmiştir. Kente göçle gelen kesimin mahalle tercihlerinde hemşerilik bağları gibi ağ ilişkileri önemli rol oynamıştır. Günümüzde kentin güneyindeki mahalleler nüfusun en fazla olduğu yerleşmelerdir. Bunun sebebi, Gaziantep Üniversitesi’nin ve Tıp Fakültesinin bu bölgede konumlanmış olması, kentin bu istikamette gelişmesi, yeterli talep gören arazi varlığı ve TOKİ uygulamalarıdır.