Gazetecilik Eğitiminde Dijital Eğilimler: Türkiye’de Gazetecilik Lisans Eğitiminin Üniversiteler Arası Karşılaştırılması

Abstract

Bilgi iletişim teknolojilerindeki gelişmeler birçok meslek grubunda ve akademik alanda yapısal ve içerik boyutlu dönüşümlerin yaşanmasına neden oldu. Teknolojik çıktıları aktif olarak kullanan meslek grubunu oluşturması bakımından, gelişen teknolojiler, gazetecilik eğitiminde bir zamanlar kabul edilen akademik eğitim pratiklerinin ve teorilerinin yenilenmesini gerekli kılmaktadır. Özellikle de Web 2.0 teknolojisinin gelişmesi kamuoyunun içeriğe erişme pratiklerini değiştirmiş, gazeteciliğin de dönüşümünü gündeme getirmiştir. Bu nedenle 21. yüzyılda gazeteciliğin, tek başına sosyolojik düşünme gücüne, meslek etiğine, güçlü bir kuramsal temele sahip kişilerden ziyade tüm bu niteliklere ek olarak çağın dilini anlayabilecek, ihtiyaçlarını karşılayabilecek, teknik bilgi ve program bilen dijital okur yazar kişilere ihtiyacı bulunmaktadır. Bu yalnızca eğitim alan bireye yüklenen bir işlev değildir. Ders müfredatlarının geleceğin gazetecilerini dijital çağın taleplerini karşılayabilecek niteliğe eriştirecek düzeyde donatılması da gerekmektedir. Bu sorunsal çerçevesinde çalışmada Türkiye’deki üniversitelerin gazetecilik lisans müfredatlarının dijitalleşmeye adapte olup olmadıklarını belirlemek amaçlanmıştır. YÖK Atlas üzerinden ‘gazetecilik’ ve ‘basın ve yayın’ isimli lisans programları olan 33’ü devlet, 6’sı vakıf olmak üzere 39 üniversite araştırmaya dâhil edilmiştir. Üniversitelerin Ders Bilgi Paketleri üzerinden dersler doküman incelemesi ile taranmıştır. Sonuçta ise gazetecilik lisans müfredatlarının grafik/tasarım ve yeni medya konularında yoğunlaştığı görülmüştür. Veri gazeteciliğinin müfredatlarda yaygın olarak yer almasına karşın yapay zekâ/robot gazeteciliğine yönelik derslerin tek bir üniversitede olduğu izlenmiştir.