Foucault’un Kavramlarını Yükseköğretim Araştırmalarında Kullanmak

Abstract

Geçtiğimiz yüzyılın ikinci yarısından itibaren Fransız düşünür Michel Foucault gerek yöntemi gerekse kavramları kullanımı bakımından önemli bir yerde durmaktadır. Foucault'un çalışmaları çok çeşitli disiplinlerden araştırmacılar tarafından referans olarak kabul edilmektedir. Yükseköğretim araştırmaları alanı da İkinci Dünya Savaşı sonrası itibariyle politika (policy) temelli bir anlayışla şekillenmiştir. Bu çalışmanın amacı Michel Foucault’un tarihsel yöntemi ile dispositif, bilgi- iktidar ilişkileri, yönetimsellik, söylem vd. kavramlarının yükseköğretim araştırmaları alanında nasıl kullanılabileceğini araştırmaktır. Bu bağlamda yükseköğretimin bir dispositif olarak ele alınabileceği iddia edilmekte, Foucauldyan bir kavram olarak “yönetsel düzenek” ortaya atılmaktadır. Çalışmada yöntem olarak literatür taraması kullanılmaktadır. Çalışma iki ayrı disiplini bir araya getirmesi ve yeni araştırmalara alan açması sebebiyle önem arz etmektedir. Çalışmada Öncelikle yükseköğretim araştırmaları alanı literatürü geçmişten günümüze incelenmektedir. İkinci olarak Foucault’un yöntemi ve kavramları üzerinde durulmaktadır. Son olarak Foucault’un yöntem ve kavramlarının yükseköğretim çalışmaları kapsamında literatürde nasıl kullanıldığı ve kullanılabileceği üzerinden bir tartışma yürütülmektedir.