First Traces of Traditional Bureaucracy: Malatya Arslantepe

Abstract

Türkiye son yıllarda arkeolojik çalışmalarda önemli buluntulara ev sahipliği yapmaktadır. Malatya’da Arslantepe Höyüğü bu konudaki önemli arkeolojik keşiflerden biridir. Tarihin farklı dönemlerine ait izler taşıyan Arslantepe’de ilk buluntular, M.Ö. 6000’li yılara kadar uzanmaktadır ve bu tarihin daha eskilere uzanacağı düşünülmektedir. Çünkü hali hazırda arkeolojik çalışmalar höyüğün bir başka alanında devam etmektedir. Malatya il merkezine 7 km. uzaklıkta Battalgazi ilçesinde yer alan höyük, yerden 30 metre yükseklikte ve kesintisiz bir yerleşim katmanından oluşmuştur. Arkeolojik kazılarda; saray tarzında bir yapının varlığı, ekonomik işler için geliştirilen uygulama örnekleri (depolama, cretula ve mühürler), askeri hiyerarşik yapıyı ifade eden metal kılıç ve eşyalar, sınıflı bir toplum yapısının varlığı ve gıda ambarlarının depolama ve dağıtma gibi işlevlerinin olması geleneksel bürokrasinin varlığını akla getirmektedir. Ayrıca saray duvarlarında seçkin sınıfa ait olduğu düşünülen kabartma ve figürlerin, kral mezarının, sarayda kabul alanı gibi buluntuların siyasi ve idari yapıda seçkin bir sınıfın varlığına işaret edebileceği düşünülmektedir. Klasik bilgiler bürokrasinin tarihi geçmişinin Eski Çin, Mısır medeniyetlerine dayandığını belirtmektedir. Oysa her iki medeniyetten daha eski bir tarihe dayanan Arslantepe’nin bürokratik yapısıyla literatürde ilk örnekler arasında yer alması gerektiği düşünülmektedir. Ayrıca bu çalışmada, bürokrasinin tarihi kökeninin genel kabul görmüş bilgilerden daha eski bir tarihe dayandığı ileri sürülmektedir.