Finansowanie społecznościowe w zakresie działalności pożyczkowej i inwestycyjnej. Zarys aktualnej sytuacji prawnej

Abstract

Przedmiot badań: Wraz z postępującymi zmianami technologicznymi na znaczeniu zyskują innowacje finansowe i biznesowe, w tym tzw. crowdfunding, zwany też finansowaniem społecznościowym. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady 2020/1503 z dnia 7 października 2020 r. oraz Ustawa z dnia 7 lipca 2022 r. o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom zasadniczo zmieniają funkcjonowanie platform crowdfundingowych w Polsce, zwiększając ochronę inwestora oraz wymogi wobec dostawców usług finansowania społecznościowego. W szerokie uprawnienia nadzorcze wyposażona została Komisja Nadzoru Finansowego. Kończy się dotychczasowa swoboda działalności platform crowdfundingowych, co rodzi zatem pytania zwłaszcza o nowy system nadzoru nad dostawcami usług finansowania społecznościowego. Cel badawczy: Celem artykułu jest przedstawienie dotychczasowego funkcjonowania platform crowdfundingowych w Polsce oraz analiza nowego stanu prawnego, ze szczególnym uwzględnieniem kompetencji nadzorczych KNF. Szczegółowe badania powinny przynieść odpowiedzi na pytania: 1) Jakie były charakterystyczne cechy dotychczas przeprowadzonych akcji crowdfundingowych w Polsce?; 2) Jakie środki nadzoru posiada KNF wobec dostawców finansowania społecznościowego w świetle nowych regulacji?; 3) Jak nowa sytuacja prawna może wpłynąć na crowdlending i crowdinvesting w Polsce? Metoda badawcza: Najważniejsze metody badawcze, zastosowane w artykule, to krytyczna analiza literatury i case study, wykorzystane głównie w pierwszej części artykułu. W drugiej części tekstu przeprowadzono analizę treści wyżej wymienionych aktów prawnych z wykorzystaniem metody językowej i teleologicznej. Wyniki: Dotychczas w Polsce działało wiele platform crowdfundingowych o profilu inwestycyjnym i pożyczkowym o zróżnicowanym charakterze. Żadna z platform nie funkcjonuje jednak na podstawie zezwolenia wydanego przez KNF. Obecnie Komisja posiada szerokie uprawnienia nadzorcze wobec dostawców finansowania społecznościowego, zwłaszcza środki o charakterze reglamentacyjnym, obowiązki informacyjne, nakazy, zakazy działania, nałożenie kary pieniężnej i sankcje personalne. Rozporządzenie i ustawa dają KNF dużą autonomię działania, a jej zastosowanie w praktyce będzie można zaobserwować po 10 listopada 2023 r.