Ferezdak’ın Şairliği ve Arap Edebiyatındaki Yeri

Abstract

Ferezdak lakabıyla tanınan Hemmâm b. Gâlib, Emevî Döneminin en meşhur Arap şairleri arasında yer almakta ve Arap edebiyatında bilhassa nazmettiği hicviye ve methiye şiirleriyle tanınmaktadır. Bu çalışmada Ferezdak’ın şairliğinin ve edebî şahsiyetinin bilimsel bir metotla tetkik edilmesi hedeflenmektedir. Dolayısıyla araştırmanın temel kaynağı, şairin bizzat kendi divanıdır. Makale kapsamında öncelikle Ferezdak’ın edebî şahsiyeti ve şairliği hakkında bazı biyografik, edebî ve tarihî bilgi verilmiştir. Bunun ardından çalışmadaki hipotezlerin desteklenmesi adına, Ferezdak’ın divanından seçilen bazı mühim kasideler Türkçeye tercüme edilerek incelenmiştir. Şairin Zeynelâbidîn’i methettiği bir kasidesi, onun methiye şiirlerinin mütalaası hususunda örnek olarak seçilmiş ve bu şiir Türkçeye tam haliyle çevrilerek analiz edilmiştir. Onun hiciv şairliği hususunda ise, Emevî Halifesi Muâviye’yi hedef aldığı meşhur bir kasidesi tetkik edilmiştir. Bu kasidesinde Ferezdak’ın hiciv sanatındaki yeteneğini kanıtlamış olduğunu söylemek mümkündür. Mezkûr kaside ayrıca onun fahr türündeki eğilimlerini de yansıtabilecek niteliktedir. Son olarak Ferezdak’ın mersiye türündeki şiirlerinin mütalaası hususunda, onun kısa bir manzûmesi örnek olarak seçilmiştir.