Farklı Zamanlarda Ekilen Bazı Yem Bezelyesi (Pisum sativum ssp.arvense L.) Çeşitlerinin Tohum ve Kesinin Besin Değerleri

Abstract

Bu araştırma Iğdır ekolojik şartlarında kışlık ve yazlık olmak üzere 6 farklı ekim zamanı (Ekim sonu Kasım başı ve Kasım sonu, Mart başı, Mart sonu, Nisan başı)’nda, 4 farklı yem bezelyesi (GAP Pembesi, Kirazlı, Özkaynak ve Taşkent) çeşidinin tohum ve keslerinin yem olarak besin değerleri belirlenmiştir. Deneme Iğdır Üniversitesi Tarımsal Uygulama ve Araştırma Merkez Müdürlüğünün deneme sahasında 2018-2019 ve 2019-2020 yıllarında olmak üzere 2 yıl süreyle tesadüf bloklarında bölünmüş parseller deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak kurulmuştur. Araştırmada yem bezelyesi’nin tohumda ham protein oranı (tohum-HP), kes ham protein oranı (kes-HP kes nötr çözücülerde çözünemeyen lif (kes-NDF), asit çözücülerde çözünemeyen lif (kes-ADF), kuru madde sindirilebilirliği (kes-KMS), kuru madde tüketimi (kes-KMT), sindirilebilir enerji (kes-SE), metabolik enerji (kes-ME), ve nispi yem değeri (kes-NYD) belirlenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, tohum-HP oranı, kes-HP oranı, kes NDF oranı, kes-ADF oranı, kes-KMT oranı ve kes-NYD değeri Nisan ayı başındaki ekimlerde en iyi değerlere ulaştığı görülmüştür. Çeşitler arasında ise en iyi yem değerleri Özkaynak çeşidinde belirlenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre Iğdır ekolojik şartlarında yem bezelyesi yetiştiriciliğinde tohum ve kes en iyi yem değerlerinin alınabilmesi için Özkaynak çeşidinin ekilmesi gerekmektedir. Diğer taraftan Nisan başında yapılacak ekimlerde kes kalitesinin daha yüksek olacağı belirlenmiştir.