Evliliği Kolaylaştırmak: Geç Dönem Osmanlı’da İzdivaç İlanları

Abstract

Bu makale, İkinci Meşrutiyet döneminde Musavver Malumat-ı Nafia dergisi, Vakit gazetesi ve İzdivaç dergisinde yayımlanan evlilik ilanları üzerinden geç dönem Osmanlı’da ilan vasıtasıyla evlilik arayışının sosyo-ekonomik ve kültürel bağlamını tartışmayı amaçlamaktadır. Bu çerçevede, ilan vasıtasıyla evliliği ortaya çıkaran koşulları, Osmanlı siyasi otoritelerinin teshil-i izdivaç (evliliği kolaylaştırma) politikasını, ilan vasıtasıyla evliliğin Osmanlı toplumunda nasıl algılandığını ve meşrulaştırıldığını, servet, maişet ve tarz-ı hayata dair malumat ile şekillenen izdivaç ilanlarının içeriğini ve bağlamını irdelemektedir. On dokuzuncu yüzyıl boyunca devam eden ve yirminci yüzyılın başlarında pek çok köklü değişime neden olan modernleşme süreci, matbuat ve tedrisat alanında yaşanan gelişmeler, Balkan Savaşları ve Birinci Dünya Savaşı bu değişimin en etkili dinamikleri arasındadır. Bu makale, izdivaç ilanlarının içeriğinde, adayların evlilik telakkilerinde, kendilerini tanıtma biçimlerinde ve karşı taraftan beklentilerinde ortaya çıkan çeşitliliğin geç dönem Osmanlı siyasi ve toplumsal hayatında yaşanan hızlı ve dramatik değişim ve dönüşümü birçok açıdan yansıttığını iddia etmektedir.