Evaluation of Medicinal and Aromatic Plant Market in Hatay Province and Socio-Economic Analysis of Aktar’s

Abstract

Günümüzde modern tıp ne kadar gelişirse gelişsin bitkisel tedavi yöntemleri yaygın olarak kullanılmaya devam etmektedir. Bunun için de genellikle yerleşim bölgelerinde bulunan “Baharatçı Dükkanı” ya da “Aktar dükkanı” olarak adlandırılan yerlerden hastalıkların tedavisi için tıbbi ve aromatik bitkiler alınmaktadır. Bitkisel tedavinin yaygın olarak kullanılmasında bu işin ticaretini yapan aktarlar önemli bir role sahiptir. Bu çalışmada Hatay ili Antakya merkezindeki aktarlarda satılan tıbbi ve aromatik bitkilerin değerlendirilmesi ve aktarların sosyo-ekononil analizlerinin ortaya konulması amaçlanmıştır. Ayrıca, aktarların sosyo- ekonomik analizi, tıbbi ve aromatik bitkilerin kullanım yöntemleri değerlendirilmesi yapılmıştır. Bununla birlikte ürünlerin muhafaza şekilleri, satış miktarları değerlendirilmiştir. Aktarların %89’unun erkek, %47’sinin 40 yaş üzeri ve %39’nun lise mezunu olduğu, %84’ü mesleği ustasından veya babasından öğrendiğini ve %88’inin iş deneyimi 6 yıl ve daha fazla olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Aktarlardan elde edilen bulgulara göre oğul otu (%89), mercan köşk (%87) zerdaçal (%82) daha çok tedavi amaçlı kullanılırken, yaban mersini (%69), böğürtlen (%64), reyhan (%47) gıda olarak kullanılmaktadır. Baharat olarak daha çok defne bitkisi (%40), çörek otu (%38) kullanılırken, kozmetik sektöründe daha çok avakado yaprağı (%25), karaçalı (%17) ve rezene (%10) kullanılmaktadır.