Evaluation of anthropogenic indicators used in fossil pollen analysis and land-use types

Abstract

Paleocoğrafya araştırmalarında geçmişteki insan faaliyetleri ve insanın ortam üzerindeki etkilerinin belirlenmesi büyük bir öneme sahiptir. Göl ve bataklık sedimanlarından elde edilen fosil polen verileri arazi üzerindeki insan faaliyetlerinin belirlenmesinde kullanılan en yaygın dolaylı kayıtlardan biridir. Bu çalışmada fosil polen kayıtlarında insan etkisinin yorumlanmasında kullanılan ve belirli arazi kullanım şekillerini yansıtan antropojenik göstergelerin bir arada verilmesi ve bu alandaki araştırmacıların kullanımına sunulması amaçlanmıştır. Bunu gerçekleştirmek için güncel polen ve fosil polen analizi çalışmalarına ait bulgular ve değerlendirmeler ve bunların farklı lokasyonlarda yer alan fosil polen analizi bulgularına uyarlanması esas alınmıştır. Tarihsel süreçte insan faaliyetlerinin farklı şekilleri belirli dönemlerde farklı bitki türlerinin dolayısıyla farklı polen birliklerinin ortaya çıkmasına ya da yayılmasına neden olmuştur. Bu polen birliklerinin fosil polen diyagramlarında kullanılması sonucunda insan etkisi ve bazı arazi kullanım şekilleri belirlenebilmektedir. Şimdiye kadar gerçekleştirilen polen çalışmalarının değerlendirilmesi sonucunda tarım arazileri, terk edilmiş tarım arazileri, otlatma ve tarım faaliyetlerinden etkilenen araziler, doğal ormanların tahrip edildiği araziler olmak üzere dört farklı arazi kullanım şekli ve bu arazileri işaret eden en yaygın antropojenik göstergeler belirlenmiştir.