Etyka zawodowa księgowych z perspektywy studentów – prezentacja wyników badań ankietowych

Abstract

Etyka zawodowa to zbiór zasad i norm określających, w jaki sposób, z moralnego punktu widzenia, powinni zachowywać się przedstawiciele określonego zawodu. Kodeksy etyki stanowią narzędzie rozwinięcia zasad i wartości etycznych zaadaptowanych do konkretnych grup zawodowych, w tym zawodowych księgowych. Od kilku lat istnieje Kodeks zawodowej etyki w rachunkowości (KZEwR), przyjęty przez Stowarzyszenie Księgowych w Polsce. Według niego do podstawowych pryncypiów osób zajmujących się rachunkowością zalicza się uczciwość, obiektywizm, zawodowe kompetencje i należytą staranność, zachowanie tajemnicy informacji, profesjonalną postawę. Problemem badawczym jest próba odpowiedzi na pytanie: „Czy indywidualne zasady i wartości etyczne studentów są zbieżne z zasadami etycznymi wspólnoty zawodowej księgowych, które przedstawia KZEwR?”. Celem artykułu jest identyfikacja moralnych i potencjalnie nieetycznych zachowań wśród studentów rachunkowości w kontekście zasad etycznych KZEwR. Dla osiągnięcia celu publikacji przeprowadzono badanie empiryczne. W procesie badawczym posłużono się badaniem pilotażowym z wykorzystaniem techniki PAPI. W opracowaniu wyników badań ankietowych wykorzystano metody ilościowe. Jak wynika z analiz, studenci wskazali na ogólne, powszechnie znane wartości etyczne. Jednak nie zawsze indywidualne zachowania studentów są zgodne z tym, co uważa się za właściwe i etyczne według standardów środowiska zawodowego księgowych.
 Wyraźnie daje się zauważyć, że studenci kierują się własnymi zasadami etycznymi, nawet jeśli naruszają prawo, podejmują wybory przez pryzmat osobistego interesu. Decydujące znaczenie w ich postępowaniu odgrywają czynniki endogeniczne. Uzyskane wyniki badań ujawniają skłonność części ankietowanych do różnego rodzaju działań nieetycznych, zagrażających realizacji ogólnych zasad etyki w rachunkowości, zarówno wśród osób zamierzających pracować, jak i deklarujących staż w zawodach księgowych.