Establishment of Rhizophagus grandis (Gyllenhal) in Dendroctonus micans (Kugelann) populations and levels of colonization by the predator in oriental spruce forests of Turkey.

Abstract

Dendroctonus micans (Kugelann) (Coleoptera: Curculionidae, Scolytinae), 1960’li yillarin sonunda ilk istilasinin goruldugu yaklasik 300 bin ha buyuklugundeki Turkiye’nin dogu ladini, Picea orientalis (L.) Link. ormanlarinin hemen hemen tamamina yayilmis ve kesilenlerle birlikte ladin agaclarinin %35.3’une zarar vermistir. Ilk olarak 1985 yilinda baslatilan ve kesintisiz olarak surdurulen D. micans’in biyolojik mucadelesinde bugune kadar sekiz milyon dolayinda Rhizophagus grandis (Gyllenhal) (Coleoptera: Rhizophagidae) ergini uretilerek saldiri alanlarindaki bulasik agaclara yerlestirilmistir. Bu alanlara cogunlukla 50-100 cift/ha oranlarinda ve dusuk sayilabilecek yogunluklarda R. grandis erigini verilmistir. Turkiye’nin ladin ormanlarinda, 900-2100 m yukseltilerde 120 deneme alaninda toplam 3010 agac incelenmis ve D. micans’in populasyonarina R. grandis’in yerlesmesi ve kolonizasyon duzeyleri arastirilmistir. Ornekleme alanlarinin %90’ninda D. micans ve bu alanlarin %30.6’sinda da bu turun ozgun yirticisi R. grandis saptanmistir. D. micans saldirisinin surdugu agaclarin %14.5’inde ve galerilerinin %14.9’unda R. grandis saptanmistir. Bu galerilerde, 603 R. grandis ergin ve larvasi ile toplam 3043 D. micans ergin, yumurta, larva ve pupasi bir arada sayilmistir. R. grandis’in ornekleme zamanindaki etkinligi bulundugu galerilerde %78 ve bulundugu ornekleme alanlarinda %24 olarak bulunmustur. R. grandis’in D. micans’a orani 1.8 kat artmis olmasina ragmen, mevsim sonundaki etkililiginin, mevsim basi ve ortasina oranla ortalama %17.8 oraninda azaldigi saptanmistir