Endemik Mor Mercan (Origanum sipyleum L.) Bitkisinin In Vitro Çoğaltımı

Abstract

Türkiye'nin endemik bitki türlerinden biri olan “Mor Mercan” adıyla bilinen Origanum sipyleum L., Lamiaceae familyasından olup yüksek tıbbi ve aromatik değere sahiptir. Origanum türlerinin antikanserojenik, sitotoksik, antibakteriyel, antidiyabetik, antifungal, antiviral, insektisidal etkilerinin olduğunu çeşitli bilimsel çalışmalar gösterilmiştir. Bununla birlikte, genetik kaynakların korunmasında değerli ve tehlike altındaki tıbbi bitkilerin hızlı bir şekilde çoğaltımı konusunda yeni araçlar sağlayan ileri biyoteknolojik yöntemler ile Origanum sipyleum L.'nin çoğaltımı hakkında çok az bilimsel çalışma bulunmaktadır. Bu nedenle bu çalışma, İzmir/Bozdağ'dan toplanan Origanum sipyleum L. genetik kaynak materyalinin biyoteknolojik yöntemlerden biri olan in vitro teknikler kullanılarak çoğaltılması amacıyla yapılmıştır. İki eksplant (nodal segment ve sürgün ucu) tipi ve dört farklı ortamın;(MS+0,5 mg L-1 BAP + 0,1 mg L-1 IAA; MS+1,0 mg L-1 BAP+0,1 mg L-1 IAA; ½MS+ 0,5 mg L-1 BAP + 0,1 mg L-1 IAA; ½MS+ 1,0 mg L-1 BAP + 0,1 mg L-1 IAA) Origanum sipyleum L’un sürgün sayısı ve sürgün uzunluğuna etkileri araştırılmıştır. Eksplant başına en yüksek sürgün sayısı (5,56 adet/eksplant) 1,0 mg L-1 BAP+ 0,1 mg L-1 IAA içeren MS ortamında büyüyen nodal eksplantlardan elde edilmiştir. Geliştirilen bitkicikler, toprak-perlit (2:1) karışımından oluşan saksı karışımına başarıyla nakledilmiştir.