Effects of Pre-Harvest Application with Natural and Synthetic Sprout Inhibitors on Yield and Storage Quality of Potato (Solanum tuberosum L.)

Abstract

Bu çalışma, hasat öncesi uygulanan doğal ve sentetik sürgün gelişimi engelleyicilerinin Alegria ve Desiree patates çeşitlerinde yumru verimi ile tohumluk yumruların depoda dormansi süresi üzerine etkilerinin belirlenmesi amacıyla, 2018-2019 yıllarında yürütülmüştür. Çalışmada farklı dozlarda dereotu (Anethum graveolens L.), kimyon (Carum carvi L.), karanfil (Syzygium aromaticum L.) ve nane (Mentha spicata L.) uçucu yağları ile chlorpropham (CIPC) ve maleik hidrazit (MH) hasattan 30 gün önce bitki yapraklarına uygulanmıştır. Hasat edilen tohumluk yumrular kontrollü şartlarda 5 ay süre ile depolanmış ve 30 gün aralıklarla yumrularda; dormansi süresi, sürgün uzunluğu, ağırlık kaybı ve yumru sertlik derecesi parametreleri incelenmiştir. Doğal ve sentetik sürgün gelişimi engelleyicileri; patateste vejetasyon süresi ve toplam yumru verimini önemli derecede etkilemiş ve çeşitlerin uygulamalara tepkisi farklı olmuştur. Çalışmada uygulamalara bağlı olarak patates çeşitlerinin vejetasyon süreleri 108-157 gün, toplam yumru verimleri ise 1980-4249 kg da-1 arasında değişmiştir. Uygulamalar yumruların dormansi süresini önemli derecede etkilemiş, her iki çeşitte de en uzun dormansi süreleri MH ile 1000 ppm karanfil ve 2500 ppm dereotu uçucu yağı uygulamalarında belirlenmiştir. Depolama devresi sonunda uygulamalara bağlı olarak yumru ağırlık kayıpları %5.32-6.53 arasında değişmiş, CIPC ve karanfil 2500 ppm uygulamaları hariç diğer tüm uygulamalarda ağırlık kayıpları kontrole göre daha düşük olmuştur. Genellikle dormansi süresini uzatan uygulamalarda sürgün uzunluğu daha kısa olurken, yumru sertlik dereceleri daha yüksek bulunmuştur. Çalışmada, dormansi süresini uzatan ve ağırlık kayıplarını azaltıcı etki gösteren dereotu ve karanfil uçucu yağlarının hasat öncesi uygulamalarının tohumluk patates yumrularının depo kayıplarının azaltılması ve fizyolojik yaşlanmanın geciktirilmesinde kullanılabileceği, bununla birlikte bu uygulamaların farklı dönem ve dozlarda tekrar denenmeleri gerektiği sonucuna varılmıştır.