Effect of Discharge Fluctuation on Water Quality Variables from the Yeşilırmak River

Abstract

Bu çalışmada Yeşilırmak Nehri sularının kalitesini etkileyen esas süreçleri belirlemek amacıyla debi ile su sıcaklığı, Na+, K+, Ca2++Mg2+, CO32-, HCO3-, Cl-, SO42- B, sodyum adsorpsiyon oranı SAR , su sertliği ve toplam tuz TS gibi değişik su kalitesi parametreleri arasındaki ilişki ve histerisis diyagramları incelenmektedir. Mevsimsel yağışlar, kar erimesi ve yüzey akış nedeniyle Mart, Nisan ve Mayıs ayları debinin en fazla olduğu dönemi temsil ederken en düşük akım Haziran ve Şubat ayları arasında gözlemlenmiştir. Çalışma sonuçlarına göre su kalitesi parametrelerinin çoğunluğu debinin düşük olduğu dönemlerde yüksek, debinin yüksek olduğu dönemlerde ise düşük değerlere sahip olup saat yelkovanı yönünde histerisisler sergilemektedir. Debi ile EC, Na+, K+, Ca2++Mg2+, HCO3-, Cl-, SO2-, SAR, su sertliği ve TS arasında ters yönde bir ilişki bulunmuştur. Buna karşın, debi ile su sıcaklığı, pH, CO32- ve B arasında bir ilişki bulunamamıştır. Su kalitesi parametrelerinden pH, Na+, K+, Cl- CO32-, SAR ve B karmaşık bir döngüye sahipken EC, Ca2++Mg2+, HCO3-, SO4, su sertliği ve TS saat yelkovanı yönünde bir döngü göstermektedir. Yalnızca su sıcaklığı saat yelkovanının tersi yönde bir döngü göstermektedir