Effect of Different Phosphorus Doses on Yield and Some Agricultural Properties in Coriander (Coriandrum sativum L.) Plant

Abstract

Bu araştırmada, farklı düzeylerde toprağa uygulanan fosforlu gübrenin kişniş (Coriandrum sativum L.) bitkisinin verim ve bazı kalite parametrelerine etkisinin ortaya konulması amaçlanmıştır. Araştırma, Türkiye’nin yarı kurak ikliminin hüküm sürdüğü Güneydoğu Anadolu Bölgesi koşullarında 2017-2019 yılları arasında yürütülmüştür. Çalışmada, fosfor (P)’lu gübrenin 5 farklı dozu (P0= 0 kg P2O5 da-1, P3= 3 kg P2O5 da-1, P6= 6 kg P2O5 da-1, P9= 9 kg P2O5 da-1 ve P12 kg P2O5 da-1) araştırma konusu olarak ele alınmıştır. İki yıllık araştırma sonuçlarına göre, P dozlarının kişniş bitkisinin tohum verimi ve verime etkili bazı tarımsal özellikleri ile uçucu yağ oranı ve sabit yağ oranı üzerine anlamlı etkilerinin olduğu belirlenmiştir. Araştırmada en yüksek; bitki boyu, bitkide dal sayısı, ana şemsiyede şemsiyecik sayısı, tohum sayısı, biyolojik verim, tohum verimi, uçucu ve sabit yağ oranı P9 dozunda saptanmıştır. Bin tane ağırlığı yönünden en yüksek değerler ise P6 ve P9 fosfor dozlarında belirlenmiştir. Fosforlu gübre dozlarına göre bitki boyu 66.86-84.78 cm, dal sayısı 5.32-9.03 adet bitki-1, ana şemsiyede şemsiyecik sayısı 4.79-5.67 adet, ana şemsiyede tohum sayısı 20.33-35.18 adet, biyolojik verim 317.3-516.7 kg da- 1, tohum verimi 98.9-174.3 kg da-1, bin tane ağırlığı 6.99-7.45 g, uçucu yağ oranı % 0.30-0.42 ve sabit yağ oranı % 15.59-17.24 arasında değişim göstermiştir. Araştırma sonucuna göre; Siirt ili yarı kurak iklim koşullarında, toprakta çok az ve/veya az düzeyde alınabilir P varlığında, kişniş (C. sativum L.)’in kışlık olarak yetiştiriciliğinde, tohum verimi amacıyla dekara saf 8.7 kg P2O5 hesabıyla fosforlu gübreleme yapılması önerilmektedir.