Effect of different methyl jasmonate concentrations on pumpkin (Cucurbita pepo L.) seedling tolerance to chilling stress

Abstract

اگرچه کشت زودهنگام محصولات بهاره برای استفاده از شرایط معتدل بهاری و همچنین رشد رویشی مناسب اهمیت زیادی دارد ولی وجود دماهای پایین در ابتدای دوره رشد ممکن است رشد گیاه را با تنش سرما مواجه نماید. این آزمایش به‌صورت فاکتوریل شامل شش غلظت متیل جاسمونات (صفر، 1، 5، 50، 100 و 150 میکرومولار) و سه سطح دما (8، 11 و 14 درجه سانتی­گراد) در قالب طرح کاملا تصادفی در شرایط کنترل‌شده در دانشگاه شهرکرد در سال 1395 اجرا شد. در روز یازدهم صفات مورفولوژیکی و بیوشیمیایی اندازه‎گیری شد. نتایج نشان داد که بیشترین طول ریشه‎چه در غلظت 50 میکرومولار متیل جاسمونات و دمای 11 درجه سانتی­گراد با 55.6 درصد افزایش نسبت به شاهد حاصل شد. در دمای 8، 11 و 14 درجه سانتی‌گراد بذرهایی که با متیل جاسمونات تیمار نشده بودند فاقد ساقه‎چه بودند. در دمای هشت درجه سانتی­گراد، غلظت پنج میکرو مولار بیشترین طول ریشه ­چه، طول ساقه­ چه و وزن خشک ساقه­ چه را داشت. در بین تیمارهای متیل جاسمونات، بیشترین میزان فعالیت آنزیم‎های گایاکول پراکسیداز و کاتالاز نیز در غلظت پنج میکرومولار مشاهده شد. در دمای 11 درجه سانتی­گراد، غلظت پنج میکرومولار به علت افزایش طول ساقه­ چه، وزن خشک ریشه­ چه، میزان فعالیت آنزیم کاتالاز نسبت به سایر غلظت‎ها برتری داشت و ازلحاظ طول ریشه ­چه و فعالیت آنزیم سوپر اکسید دیسموتاز در رتبه دوم قرار گرفت. در دمای 14 درجه سانتی­گراد، غلظت 50 میکرومولار دارای بیشترین وزن خشک ریشه­ چه، وزن خشک ساقه­ چه و میزان فعالیت آنزیم­ های سوپراکسیددیسموتاز، گایاکول پراکسیداز و کاتالاز بود. در دمای 14 درجه سانتی­گراد، بیشترین میزان طول ساقه ­چه و شاخص بنیه بذر در پنج میکرومولار مشاهده شد و از این لحاظ غلظت 50 میکرومولار در رتبه دوم قرار گرفت. به‌طورکلی نتیجه‎گیری می‎شود که کاربرد متیل جاسمونات باعث افزایش فعالیت آنزیم‎های آنتی‌اکسیدان و درنتیجه تحمل گیاهچه کدوی پوست‌کاغذی به تنش دمای پایین می­شود.