Edukacja w epoce współczesnych kryzysów

Janusz Morbitzer

doi:10.14746/se.2020.56.1

Abstract

Morbitzer Janusz, Edukacja w epoce współczesnych kryzysów [Education in the Era of Contemporary Crises]. Studia Edukacyjne nr 56, 2020, Poznań 2020, pp. 7-26. Adam Mickiewicz University Press. ISSN 1233-6688. DOI: 10.14746/se.2020.56.1The article shows that the educational process is always carried out in a complex, multidimensional world and its competent description requires consideration of many contexts, which also include numerous crises. The essence of a crisis is presented and such selected crises: ecological, socio-cultural, intellectual, and educational (including the crisis of universities) are described and briefly characterized. Their interpenetration and impact as well as influence on the educational process are demonstrated.

Highlights

The article shows that the educational process is always carried out in a complex, multidimensional world and its competent description requires consideration of many contexts, which include numerous crises
Profesor Zbyszko Melosik w swojej wysoce erudycyjnej książce, odwołując się do wielu światowej klasy autorytetów naukowych, podkreśla, że obecnie szkoły wyższe zrezygnowały ze swojej szlachetnej misji – poszukiwania wiedzy jako wartości autotelicznej na rzecz wiedzy użytkowej47, a naukowcy podzielili się na dwie wyraźne grupy – tych, dla których miarą sukcesu jest posiadany w społeczności akademickiej status biograficzny oraz tych, którzy sukcesu upatrują w formalnej ewaluacji, czyli w zdobytych za publikacje punktach48
Castells M., Społeczeństwo sieci, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007

Summary

Istota kryzysu

Odnoszącym się do wielu obszarów ludzkiej aktywności. Termin ten wywodzi się z języka greckiego (krisis) i oznacza wybór, decydowanie, zmaganie się, walkę, w której konieczne jest działanie pod presją czasu. Antropocen nie jest poglądem nowym, wyrasta on z teorii antropocentryzmu, który do końca XVI wieku oznaczał dominującą, ale przyjazną i harmonijną relację człowieka ze światem natury oraz poszanowaniem dla jego piękna. (...) w roku 1971, błogosławiony papież Paweł VI odniósł się do problematyki ekologicznej, wskazując na kryzys, będący „dramatyczną konsekwencją” niekontrolowanej działalności człowieka, który „wskutek nierozważnego wykorzystywania przyrody powoduje niebezpieczeństwo jej zniszczenia, oraz że z kolei on sam padnie ofiarą tej degradacji. Odwołując się do patriarchy Bartłomieja, papież Franciszek daje wskazówki walki z kryzysem ekologicznym: Jednocześnie Bartłomiej zwrócił uwagę na etyczne i duchowe przyczyny problemów ekologicznych, które zachęcają nas do poszukiwania rozwiązań nie tylko w technice, ale także w przemianie człowieka, ponieważ w przeciwnym razie zmagać się będziemy jedynie z objawami. Z powyższych wywodów jasno wynika, że kryzys ekologiczny jest obecnie ogromnym wyzwaniem edukacyjnym, tematem, który szkoła w imię przetrwania ludzkości musi nie tylko podejmować, ale też angażować młodych ludzi w rozmaite proekologiczne inicjatywy. Współpraca zawsze bazuje na zaufaniu, zatem jego brak znacznie utrudnia realizację efektywnej współpracy

Kryzys intelektualny

Kryzys edukacyjny

Uwagi końcowe