Dwutekst jako element kategorii radialnej przekładów wybranego tekstu

Abstract

W artykule zaprezentowano próbę zastosowania kognitywnej teorii prototypów w badaniach przekładoznawczych na poziomie makrojednostki, jaką stanowi dwutekst, czyli para tekstów: oryginał i przekład, postrzegane i rozpatrywane łącznie. Zgodnie z takim ujęciem zaproponowano trzy modele teoretyczne kategorii przekładów wybranego tekstu. Oprócz modelu ogólnego przedstawiono również kategorię z przekładem prototypowym oraz kategorię z modelem mentalnym przekładu jako elementami pary dwutekstów, znajdujących się w centrum kategorii. Centralno-peryferyjna struktura kategorii pozwala zwizualizować stopień przybliżenia do ideału poszczególnych, realnych lub tylko potencjalnych dwutekstów. Modele mogłyby również być przydatne w o odnalezieniu odpowiedzi na pytanie, dlaczego w ocenie odbiorców właśnie ten, a nie inny przekład utworu zyskał uznanie lub stracił status albo przy ocenie wariantów przekładowych w seriach przekładowych.