Doğrudan Yabancı Yatırım Girişlerinde Açıklanmış Karşılaştırmalı Üstünlük Analizi

Abstract

Rekabet gücü yüksek olan sektörleri belirlemek için Balassa endeksi olarak da bilinen açıklanmış karşılaştırmalı üstünlük (RCA) endeksi kullanılmaktadır. Bu endeksten hareketle doğrudan yabancı yatırım çekmek üzere hedef sektörleri belirlemek veya doğrudan yabancı yatırım için konumların karşılaştırmalı üstünlüğünü analiz etmek için kullanılacak bir yöntem olarak doğrudan yabancı yatırımda açıklanmış karşılaştırmalı üstünlük endeksi Loewendahl ve Barklie (2018) tarafından geliştirilmiştir. Bu çalışmada Türkiye’nin ve OECD ülkelerinin doğrudan yabancı yatırımlardaki açıklanmış karşılaştırmalı üstünlüklerinin sektörel olarak belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla Loewendahl ve Barklie (2018) tarafından geliştirilen endeksi kullanılmıştır. Türkiye’nin doğrudan yabancı yatırımlarda açıklanmış karşılaştırmalı üstünlüğe sahip olduğu sektörler belirlenmiştir. RCA-FDI endeksi değerleri 2013 ve 2017 yılları için ayrı ayrı hesaplanmış ve Türkiye’nin doğrudan yabancı yatırımlardaki açıklanmış karşılaştırmalı üstünlüklerindeki değişim açıklanmıştır. Ayrıca OECD ülkeleri için temel ekonomik faaliyet alanlarında endeksi hesaplanmıştır. Türkiye için hesaplanan endeksi değerlerine göre ana faaliyet alanları içerisinde “tarım, ormancılık ve balıkçılık” sektöründe güçlü karşılaştırmalı üstünlük, “imalat” sektöründe zayıf karşılaştırmalı üstünlük, “elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme temini”nde güçlü karşılaştırmalı üstünlük, “su tedariki, kanalizasyon, atık yönetimi ve iyileştirme faaliyetleri”nde zayıf karşılaştırmalı üstünlük, “inşaat”ta zayıf karşılaştırmalı üstünlük ortaya çıkmıştır. Bununla birlikte “hizmetler” sektöründe ise rekabet avantajı bulunmamaktadır. Türkiye’nin en güçlü karşılaştırmalı üstünlüğünün olduğu sektörler “kütüphaneler, arşivler, müzeler ve diğer kültürel faaliyetler” ve “kara taşımacılığı ve boru hatları taşımacılığı”dır. OECD ülkelerinde güçlü karşılaştırmalı üstünlüğe sahip olan ülke sayısının en fazla olduğu sektör “tarım, ormancılık ve balıkçılık”tır. Karşılaştırmalı dezavantaja sahip olan ülke sayısının en fazla olduğu sektör ise “madencilik ve taşocakçılığı”dır. “İmalat” sektöründe ise hiçbir ülke güçlü ve orta karşılaştırmalı üstünlüğe sahip bulunmamaktadır.