Abstract
Przedmiotem opracowania jest „domniemanie winy” w prawie karnym. Termin „wina” w prawie karnym materialnym ma odmienne znaczenie niż w prawie procesowym. Jednakże domniemanie prawnokarnej winy nie może prowadzić do naruszenia zasady domniemania niewinności ‒ musi ono być konstruowane jako domniemanie faktyczne spełniające wymogi określone w art. 7 k.p.k., czyli jako dowód pośredni. Dlatego także brak podstaw do twierdzenia, że w prawie karnym ustanowiono zasadę domniemania winy. Negatywne ujęcie przesłanki zawinienia odzwierciedla przekonanie ustawodawcy o generalnej zdolności człowieka do autodetermiancji swojego zachowania. Stąd można więc mówić jedynie o domniemaniu, założeniu, przyjętym przez ustawodawcę, które wyjaśnia sposób skonstruowania przepisu.
Highlights
PROBLEM BADAWCZY STANOWIĄCY PRZEDMIOT OPRACOWANIAArtykuł 5 § 1 k.p.k. wyraża zasadę domniemania niewinności, w myśl której „oskarżonego uważa się za niewinnego, dopóki wina jego nie zostanie udowodniona i stwierdzona prawomocnym wyrokiem”
W konsekwencji na gruncie prawa procesowego przyjmuje się, że termin „wina” odnosi się do podstawy odpowiedzialności karnej, a więc oznacza zachodzenie wszystkich jej przesłanek, nie tylko winy w rozumieniu prawa karnego materialnego, ale także sprawstwa czynu zabronionego, jego bezprawności i karygodności[14]
Ponadto powyższe zapatrywanie nie udziela odpowiedzi na pytanie, dlaczego przesłankę winy, zasadzającej się także na sprawstwie czynu zabronionego, ustawodawstwa ujął od strony negatywnej, chociaż merytoryczne podstawy takiego zabiegu ograniczały się jedynie do zawinienia
Summary
Artykuł 5 § 1 k.p.k. wyraża zasadę domniemania niewinności, w myśl której „oskarżonego uważa się za niewinnego, dopóki wina jego nie zostanie udowodniona i stwierdzona prawomocnym wyrokiem”. W prawie karnym domniemanie winy pojawia się także w innym kontekście. Andrzej Jezusek nowi on, że: „Nie popełnia przestępstwa sprawca czynu zabronionego, jeżeli nie można mu przypisać winy w czasie czynu”. Że taki sposób sformułowania przepisu nie jest przypadkowy. Dlatego w procesie nie udowadnia się wolności oskarżonego w trakcie popełniania czynu, jego zdolności do sensownego pokierowania swoim zachowaniem, lecz zajście okoliczności wyłączających winę, takich jak np. Że w prawie karnym materialnym obowiązuje zasada domniemania winy[7]. Pojawia się pytanie o szczegółowe konsekwencje wynikające z domniemywania winy w prawie karnym materialnym oraz o relację pomiędzy tym domniemaniem a procesowym domniemaniem niewinności
Talk to us
Join us for a 30 min session where you can share your feedback and ask us any queries you have