DÜŞÜK VE ORTA RİSKLİ PULMONER TROMBOEMBOLİ HASTALARINDA BOVA SKORUNUN DEĞERLENDİRİLMESİ VE NT- PROBNP İLE KORELASYONU

Abstract

Amaç: Bova skoru, hemodinamik olarak stabil PTE hastalarında risk sınıflandırması için kullanılan skorlama sistemidir. N-terminal beyin natriüretik peptid (NT-ProBNP), PTE’de hemodinamik instabilitenin erken belirteci olabilir. Çalışmamızda Bova skoru ve NT-ProBNP’nin normotansif PTE hastalarında 30 günlük mortalite tahmini ve aralarındaki korelasyonu değerlendirmeyi amaçladık. 
 Gereç ve yöntem: Akut PTE’li hemodinamisi stabil olan düşük ve orta riskli 142 hasta retrospektif olarak değerlendirildi. Hastaların NT-ProBNP değerleri ve hesaplanan Bova skorları kaydedildi. Bova skoru ve NT-ProBNP’nin 30 günlük mortaliteyi öngörebilirlikleri değerlendirildi. Aralarında korelasyon olup olmadığı araştırıldı. 
 Bulgular: 01.02.2020 ve 01.10.2021 tarihleri arasında acil serviste akut PTE tanısı alan 18 yaş ile 90 yaş arasındaki 142 hasta değerlendirmeye alındı. Hastaların 77 (%54,2)’si kadındı. Tüm hastaların yaş ortalaması 63±17 (hayatta kalan 61±17, ölen hastaların 78±10) bulundu. Ölen hasta grubunda troponin değeri anlamlı derecede yüksek sonuçlandı. En sık görülen semptomlar dispne ve göğüs ağrısı olarak saptandı. Bova skoru için kesme değeri 2 ve üzeri olarak belirlediğimizde AUC: 0.726, sensitivite 63.6, spesifite 80.9, PPV 25, NPV 96,4 olarak saptandı. NT-Pro-BNP için kesme değeri 450 olarak belirlediğimizde AUC 0.688, sensitivite 90.9, spesifite 55.7, PPV 13.4, NPV 97.3 olarak saptandı. Her iki parametre de en yüksek negatif prediktif değeri gösterdi. Ayrıca mortalite tahmininde; NT-Pro-BNP’nin duyarlılığı yüksek, Bova skorunun özgüllüğü yüksek bulundu. Bova skoru ile NT-Pro-BNP arasında orta düzeyde korelasyon saptandı. 
 Sonuç: Bova skoru, normotansif akut PTE hastalarının prognozunda yüksek özgüllüğe sahiptir. Acil servislerde orta ve düşük riskli PTE hastaların değerlendirilmesinde kullanılabilir. NT-ProBNP ise hastanın hipotansiyonu olmasa bile sağ ventirkül disfonksiyonunun değerlendirilmesinde güvenle kullanılabilir. Bova skoru ve NT-ProBNP’nin korelasyonu orta düzeydedir. Daha net sonuçlar elde edilmesi için çok merkezli ve daha fazla hasta ile yapılan çalışmalara ihtiyaç vardır.