Dijital Sanatlar - Dijital Edebiyatlar

Abstract

Multimedya sanatları yüzyılın ikinci yarısına ait dijital teknolojileri kullanan sanat uygulamalarının genel adıdır. Bilgisayar sanatı, yazılım sanatı, sanal sanat, interaktif sanat, net sanatı ve video sanatı gibi pek çok türevi vardır. Bunlara 1980’lerin sonunda ilkin dijital sanatlar denilmiştir; ardından 2000’lerin başında bilgisayarın bu sanatların üretimindeki rolünden dolayı bilgisayar sanatları ifadesi tercih edilmiştir. Sonrasında bu sanatların farklı medya ortamlarının kullanımıyla alakalı olduğu düşüncesiyle multimedya sanatları ya da yeni medya sanatları ifadesi yaygınlık kazanır. Elektronik edebiyat (electronic literature), dijital ortamlarda ve dijital ortamlar için üretilmiş her türlü edebiyattır. E-kitaplar, hiperkurgu ve hiperşiirler, algoritmalarla oluşturulan şiirler, grafik formlarda sunulan animasyonlu şiirler, etkileşimli metinler, e-posta edebiyatı, SMS edebiyatı, blog edebiyatı, sosyal medya edebiyatı gibi türlerden oluşur. Bu çalışmada bilgisayar teknolojilerinin yükselişi ile insan hayatına giren ancak uzun süre geleneksel sanat ve edebiyat çevrelerinin direnişi ile karşılaşan yeni sanatsal türler, edebi ifade formları ve araçlarının ilişkisi kuramsal ve uygulamalı cephesi ile ele alınmaya çalışılacaktır. Bu türden sanatlar, mademki postmodern dünyanın hakimi bilgisayarlardır ve herkesin en mahrem bilgileri veri bankalarında toplanmaktadır; o halde sanat da bu dünyada kendine bir yer bulmalıdır, görüşünden hareket etmektedir. Tıpkı Postmodernizm gibi öne çıkan sosyal tavrı; yerel ve etnik olandan, melezlik ve kimlik sorunlarından yana bir ideoloji barındırmasıdır. Ancak bu tavır, henüz sosyopolitik bilinç halini alamamış; medyanın interaktif yanını kullanan bir sosyal aktivizmden öte geçememiştir.