Kadınların Sağlık Algıları, Kanser Taramalarına Yönelik Tutumları ve Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi

Abstract

Amaç: Bu çalışma kadınların kanser taramalarına yönelik tutumlarını, sağlık algılarını ve etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla yapılmıştır.Yöntem: Bu çalışma tanımlayıcı, kesitsel tipte yürütülmüştür. Çalışmanın örneklemini Türkiye’de yaşayan, online ortamda gönderilen çalışma davetine onam vererek anketleri dolduran 248 kadın oluşturmuştur. Araştırma verileri, Tanıtıcı Bilgi Formu, Sağlık Algısı Ölçeği ve Kanser Taramalarına Yönelik Tutum Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Bulgular: Çalışmamıza katılan kadınların %76.2’sinin kanser taramaları hakkında bilgisi olduğu ve %37.9’unun daha önce kanser taraması yaptırdığı belirlenmiştir. Kadınların kanser taramalarına yönelik tutum ölçeği ortalama puanlarının 65.19 ± 8.45 olduğu, kanser taramalarına yönelik bilgi sahibi olan ve daha önce kanser taraması yaptıran kadınların kanser taramalarına yönelik tutum ölçeği puan ortalamalarının daha yüksek olduğu saptanmıştır (p<0.05). Çalışmamıza katılan kadınların sağlık algısı ortalama puanlarının 53.33 ± 6.50 olduğu, eğitim düzeyi, kronik hastalık ve sağlık eğitimi alma durumuna göre sağlık algısı puan ortalamalarının anlamlı farklılık gösterdiği saptanmıştır. Sağlık algısı ölçeği toplam puanları, kontrol merkezi alt boyutu ve sağlığın önemi alt boyutu ile kanser taramalarına yönelik tutum ölçeği toplam puanları arasında pozitif yönde anlamlı ilişki olduğu saptanmıştır (p<0.001).Sonuç: Bu çalışmada kanser taramalarına yönelik bilgi sahibi olma ve daha önce kanser taraması yaptırma durumunun kadınlarda kanser taramalarına yönelik tutumla ilişkili olduğu; sağlık eğitimi alma durumu, ailesinde kanser öyküsü olma, kanser taramalarına yönelik bilgi sahibi olma durumunun sağlık algısı ile ilişkili olduğu, ilköğretim düzeyindeki kadınların diğer eğitim düzeylerine göre sağlık algısı puanlarının daha düşük olduğu saptanmıştır. Kanserin önlenebilir hastalıklar arasında olması kanser taramalarının önemi ve gerekliliğini ortaya koymaktadır. Kanser taramalarına katılım durumunu etkileyen faktörlerin araştırılması ve kadınların sağlık algı düzeylerinin ortaya koyulması taramalara katılımı artırıcı girişimlerin planlanmasında yarar sağlayacaktır.